ترجمه
كسانى كه كافر شدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، به سزاى فساد مداومشان عذابى بر عذابشان افزودیم.
نکته ها
عكسالعمل مردم در برابر راه خدا متفاوت، گاهى مثبت و گاهى منفى است و هركدام داراى درجات و مراحلى مىباشد؛
الف: برخوردهاى مثبت:
- گروهى در انتظار فهم راه خدا وپیمودن آنهستند. «عسى ربّى انیهدینى سواءالسبیل»(51)
- گروهى به خاطر خدا هجرت مىكنند. «و من یهاجر فى سبیل اللَّه»(52)
- گروهى به خاطر در راه خدا بودن محاصره مىشوند. «احصروا فى سبیل اللَّه»(53)
- گروهى در راه خدا آزار را تحمّل مىكنند. «اوذوا فى سبیلى»(54)
- گروهى منادى دعوت دیگران به راه خدا مىشوند. «ادع الى سبیل ربّك»(55)
- گروهى در راه خدا هرگز سست نمىشوند. «فما وهنوا لما اصابهم فى سبیل اللَّه»(56)
- گروهى در راه خدا مىجنگند. «یقاتلون فى سبیل اللَّه»(57)
- گروهى كشته مىشوند. «قتلوا فى سبیل اللَّه»(58)
ب: برخوردهاى منفى:
- گروهى خیال مىكنند در راه خدا هستند. «یحسبون انهم مهتدون»(59)
- گروهى راه خدا را كج مىخواهند. «یبغونها عوجا»(60)
- گروهى راه خدا را بر دیگران مىبندند. «یصدّون عن سبیل اللَّه»(61)
- گروهى براى بستن راه خدا پولها خرج مىكنند. «ینفقوناموالهم لیصدوا عنسبیلاللَّه»(62)
51) قصص، 22.
52) نساء، 100.
53) بقره، 273.
54) آلعمران، 195.
55) نحل، 125.
56) آلعمران، 146.
57) نساء، 76.
58) آلعمران، 169.
59) اعراف، 30.
60) اعراف، 45.
61) اعراف، 45.
62) انفال، 36.
پيام ها
1- كفر مقدّمهى فساد است. «كفروا و صدوا ... یفسدون» همان گونه كه ایمان مقدّمه عمل صالح است. «آمنوا و عملوا الصالحات» (كه در آیات متعدّد آمده است)
2- حساب رهبران كفر كه با قلم و بیان و امكانات، راه خدا را مىبندند، از حساب افراد عادّى جداست. «زدناهم عذاباً فوق العذاب»
3- مفسد فىالارض تنها كسانى كه امنیّت جامعه را بهم مىزنند نیستند، بلكه هر فرد یا گروهى كه به هر شكلى، مانع رشد معنوى جامعه شود، مفسد است. «الّذین كفروا و صدّوا ... بما كانوا یفسدون»