ترجمه
و اسماعیل و ادریس و ذى الكفل (را یاد كن كه) همه از شكیبایان بودند.
و ما آنانرا در رحمت خویش وارد ساختیم. بدرستى كه آنان از شایستگان بودند.
نکته ها
اسماعیلعلیه السلام فرزند برومند حضرت ابراهیم و جدّ بزرگوار رسول گرامى اسلام است. او زیباترین حماسهى اطاعت از فرمان حقّ و صبر بر دستور الهى را در ماجراى رؤیاى صادقهى كشتن او توسط پدرش به نمایش گذاشت.
حضرت ادریس جدّ حضرت نوح و اوّلین كسى است كه به طرح علم نجوم پرداخت، طرز دوختن لباس را به دیگران آموخت و با قلم، خط نوشت و به نویسندگى پرداخت. گفتهاند كه سى صحیفه بر او نازل شد و سرانجام به آسمانها بالا رفت و اكنون نیز زنده است.(71) «و رفعناه مكاناً علیاً»(72)
حضرت ذوالكفل علیه السلام یكى از پیامبران الهى است كه بعد از حضرت سلیمان و قبل از حضرت عیسى زندگى مىكرده است.(73) چنانكه مشهور است قبر او در مسیر كربلا به نجف قرار دارد.
در تفسیر تبیان مىخوانیم: چون این پیامبر الهى با خود عهد كرده بود كه روزها را روزه بگیرد و شبها را به عبادت بپردازد، و تنها از روى حقّ قضاوت نماید و جز براى رضاى خداوند خشمگین نشود و تا آخر به آنچه متكفّل شده و تعهّد كرده بود وفادار ماند، او را «ذاالكفل» یعنى «داراى تعهّد» نامیدند. بعضى نیز همچون فخررازى معتقدند كه «ذاالكفل» لقب حضرت الیاس پیامبر است و مشهور به این نام و یكى از صالحان بوده است، ولى ما با عنایت به روایتى كه در تفسیر مجمعالبیان از عبدالعظیم حسنى از امام جواد علیه السلام نقل شده كه خداوند براى هدایت انسانها یكصد و بیست چهار هزار پیامبر مبعوث فرمود كه از این میان، سیصد و سیزده نفر آنان مرسل هستند و ذىالكفل یكى از آن مرسلین است، ذىالكفل را نه لقب حضرت الیاس، بلكه یكى از انبیا و مرسلین مىدانیم.
حضرت اسماعیل علیه السلام در مقابل فرمان الهى مبنى بر ذبح او توسّط پدرش حضرت ابراهیم صبر كرد و حضرت ادریس نیز 365 سال مردم را به دین حقّ دعوت نمود، امّا كسى به او ایمان نیاورد.(74)
71) تفسیر اطیبالبیان.
72) مریم، 57.
73) تفسیر اطیبالبیان.
74) تفسیر اطیبالبیان.
پيام ها
1- نام بزرگان را زنده نگاه داریم و كمالات آنانرا بازگو نماییم. «و اسماعیل و ...»
2- صبر، خصلت ارزشمندى است كه خداوند، دارندگان آن را مىستاید. «كلّ من الصّابرین»
3- صبر، زمینهساز ورود انسان در رحمت الهى است. «كلٌّ من ّلصابرین و ادخلناهم فى رحمتنا»
4- كسب درجات و مقامات، پس از موفّقیّت در آزمایشات الهى است. «الصابرین و ادخلناهم»
5 - برخوردارى از رحمت الهى در گرو عمل صالح است. «ادخلناهم - منالصالحین»
6- صبر و صلاح، از صفات انبیا است، و هر كه به آنها متصف باشد، نشان از پیامبران دارد. «و اسماعیل و ... منالصابرین - منالصالحین»