ترجمه
پس آیا گمان مىكنید كه ما شما را بیهوده آفریده‌ایم، و شما به سوى ما بازگردانده نمىشوید؟
نکته ها
قرآن براى آفرینش انسان اهدافى را بیان كرده است از جمله:
1- عبادت. «و ما خلقت الجنّ والانس الاّ لیعبدون» [120] من جن و انس را نیافریدم جز براى این كه عبادتم كنند (و از این راه تكامل یابند و به من نزدیك شوند).
2- آزمایش. «خَلَق الموت والحیاة لیَبلوكم ایّكم احسن عملاً» [121] (خداوند) مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید، كه كدام یك از شما بهتر عمل مىكنید.
3- براى دریافت رحمت الهى. «الاّ مَن رحم ربّك و لذلك خلقهم» [122] مگر كسى كه پروردگارت به او رحم كند و(خداوند) براى همین (رحمت) مردم را آفرید.
حضرت علىعلیه السلام فرمود: «رحم اللّه امرء عرف قدره» خداوند رحمت كند كسى را كه ارزش و اعتبار خود را بشناسد. [123] و بداند از كجا آمده، اكنون در كجاست وسپس به كجا مىرود.
امام حسین علیه السلام فرمود: «انّ اللّه ما خلق العباد الاّ لیعرفوه فاذا عرفوه عبدوه فاذا عبدوه استغنوا بعبادته عن عبادة من سواه» خداوند متعال بندگانش را نیافریده است مگر براى این كه او را بشناسند، آن گاه كه او را شناختند، عبادتش كنند و چون خدا را عبادت كردند، با پرستش و عبادت او از پرستش غیر او بىنیاز شوند. [124]
حضرت علىعلیه السلام فرمود: «الدّنیا خُلقت لغیرها ولمتخلق لنفسها» [125] دنیا براى دیگرى آفریده شده و براى خود آفریده نشده است. (دنیا وسیلهاى است براى رسیدن به آخرت)
آرى، كسانى كه همهى هدفهاى خود را در درون دنیا جستجو مىكنند، زمینگرا و زمینگیر مىشوند. چنانكه در آیهى 176 سوره اعراف آمده است: «اخلد الى الارض»
هر دم از عمر گرامى هست گنج بىبدل
مىرود گنجى چنین هرلحظه بر باد آه آه
120) ذاریات، 56 .
121) ملك، 2 .
122) هود، 119.
123) غررالحكم.
124) بحار، ج5، ص312.
125) نهجالبلاغه، حكمت 463.
پيام ها
1- آفرینش انسان، هدفدار است. «أفحسبتم انّما خلقناكم عبثا»
2- همهى محاسبات انسان، واقع بینانه نیست. «أفحَسِبتم»
3- در كار خداوند عبث و بیهودگى راه ندارد. «أفحَسِبتم... عَبَثا»
4- زندگى دنیا بدون آخرت، بیهوده ولغو است. «عَبَثا»
5 - انسان مسئول و متعهّد است. (باید خود را براى پاسخ گویى در قیامت آماده كنیم). «أفحسبتم ... لا ترجعون»
6- هدف آفرینش انسان، در این جهان خلاصه نمىشود. «أفحسبتم...لاترجعون»