ترجمه
و چون موسى به (چاه) آب مدین رسید، گروهى از مردم را در اطراف آن دید كه به سیراب كردن (چهار پایان خویش) مشغولند و در كنار آنان به دو زن برخورد كه مراقب بودند (تا گوسفندانشان با گوسفندان دیگر مخلوط نشوند. پس موسى جلو رفته و به آنان) گفت: منظور شما (از این كنارهگیرى) چیست؟ گفتند: ما (براى پرهیز از اختلاط با مردان، گوسفندان خود را) آب نمىدهیم تا اینكه همهى چوپانان خارج شوند و (حضور ما در اینجا براى آن است كه) پدر ما پیرمردى كهنسال است.
پس (موسى گوسفندانشان را) براى آنان آب داد، سپس رو به سوى سایه آورد و گفت: پروردگارا! همانا من به هر خیرى كه تو برایم بفرستى نیازمندم.
نکته ها
«تذودان» از مادّه «ذود» به معناى منع كردن و جلوگیرى كردن است.
در این آیه، كلمه «وَجَدَ» دو مرتبه تكرار شده كه نشانهى دو نگاه جداگانه است، در حالى كه اگر مردان و زنان در كنار هم بودند با یك نگاه دیده مىشدند.
پيام ها
1- از حیا و ضعف زنان، سوء استفاده نكنیم. اگر قانون و حمایتى در كار نباشد، بسیارى از مردان، حقوق زنان را نادیده مىگیرند. «اُمّة... یَسقون و وَجد من دونهم امرأتین»
2- حریم میان زن و مرد یك ارزش است كه دختران شعیب آن را مراعات مىكردند. «و وجَدَ من دونهم امرأتین»
3- دختران پیامبر خدا چوپانى مىكنند، ولى هرگز تن به ذلّت وگدایى نمىدهند. «امرأتین تذودان»
4- چوپانى، شغل بسیارى از انبیاى الهى بوده است. «و أبونا شیخ كبیر» اگر پدر ما پیر نبود، خودش چوپانى مىكرد.
5 - مشكلات شخصى، ما را از حمایت دیگران باز ندارد. «قال ما خَطبُكما» (موسىعلیه السلام كه جانش در خطر و در حال فرار بود، از كمك وحمایت دیگران دست برنداشت.)
6- حمایت از زنان یك ارزش انسانى است. «ما خَطبُكما»
7- گفتگوى مرد با زن در صورت لزوم مانعى ندارد. «ما خَطبُكما»
8 - سعى كنیم در حرف زدن با نامحرم، خلاصه سخن بگوییم. «ما خَطبُكما»
9- نسبت به آنچه در اطراف ما مىگذرد، بىتفاوت نباشیم. «ما خطبكما»
10- كار زن در خارج از منزل اشكالى ندارد، به شرط آنكه:
الف: زن در محیط كار، تنها نباشد. «امرأتین»
ب: با مردان اختلاطى نداشته باشد. «من دونهم - لانسقى حتّى یصدر الرّعاء»
ج: مردى كه توان كار داشته باشد، در خانواده نباشد. «أبونا شیخ كبیر»
11- اگر در موضعى غیر عادّى قرار داریم، از خود دفع شبهه كنیم. «و أبونا شیخ كبیر»
12- وقتى پدر و نانآور خانواده از كار مىافتد، همهى فرزندان حتّى دختران نیز مسئول هستند. «أبونا شیخ كبیر»
13- در كمك به دیگران، شرطى قرار ندهیم و سریع اقدام كنیم. «فسقى لهما»
حضرت موسى همین كه دلیل منطقى آن دو زن را شنید، بدون هیچ گونه پرسش و درخواستى، بىدرنگ به رفع خواسته آنان پرداخت.
14- خدمت به مردم را خالصانه انجام دهیم و حل مشكلات خود را از خداوند بخواهیم. «فسقى لهما - ربّ انّى» (موسى گوسفندان آن دو دختر را سیراب كرد، ولى براى رفع گرسنگى خود به جاى استمداد از آنان، از خدا كمك طلبید.)
15- همه چیز را از خداوند درخواست نماییم. «ربّ انّى لما انزلت الىّ من خیر فقیر»
16- در دعا، براى خداوند تكلیف و مصداق معیّن نكنیم. «ربّ انّى لما انزلت الىّ من خیر فقیر» (حضرت موسى با این كه گرسنه بود؛ ولى از خدا، مصداقى از نان و غذا طلب نكرد.)