ترجمه
یكى از آن دو (دختر، خطاب به پدر) گفت: اى پدر! او را استخدام كن، زیرا بهترین كسى كه (مىتوانى) استخدام كنى، شخصِ توانا و امین است.
نکته ها
امام رضاعلیه السلام فرمود: «حضرت شعیب از دخترش پرسید: چگونه امانتدارى این جوان را فهمیدى كه او را امین مىخوانى؟ گفت: وقتى دعوت شما را به او ابلاغ كردم، به من گفت: از پشتسر من، مرا راهنمایى كن».(33) تا مبادا به قامت من چشم بدوزد.
33) بحار، ج13، ص44.
پيام ها
1- دختران نیز در خانواده بر اساس منطق و حكمت، حقّ پیشنهاد دارند و فرقى با دیگران ندارند. «قالت احداهما یا ابت استأجره»
2- روابط حسنه میان والدین و فرزندان و آزادى بیان در خانواده، یك ارزش است. «یا أبت استأجره»
3- همهى اعضاى خانه پیشنهاد بدهند؛ ولى تصمیم نهایى با سرپرست خانواده است. «اِستأجره»
4- زنان عفیفه به دنبال آنند تا كمتر از منزل خارج شوند. «استأجره» (براى كارهاى سخت خارج از منزل، از مرد استفاده شود.)
5 - كار، عار نیست، اولیاى خدا نیز كار مىكردهاند. «استأجرت»
6- در گزینشها، به بهترینها توجّه كنیم. «خیر من استأجرت»
7- براى استخدام، دو عنصر توانایى (تخصّص) و امانتدارى (تعهّد)، لازم است. «القوىّ الامین»
8 - توانایىها و امانتدارىها را باید در شرایط عادّى و بدون توجّه طرف، شناسایى و احراز كرد. «القوى الامین»
(غالب افراد با تصنّع، تملّق و ریاكارى، واقعیّت خود را مىپوشانند؛ امّا حضرت موسى در یك صحنهى طبیعى، با یك كار حمایتى و برخورد عفیفانه، خود را نشان داد.)
كار و كارگرى
* خداوند از مردم، عمران و آبادى زمین را خواسته كه بدون كار و تلاش محقّق نمىشود. «هو أنشأكم من الارض و استعمركم فیها»(34)
* در سراسر قرآن بر عمل صالح كه داراى معناى بسیار گستردهاى است، تكیه شده است.
* انبیاى الهى، كشاورز، چوپان، خیّاط و نجّار بودهاند.
* كار در اسلام عبادت و به منزلهى جهاد است.(35)
* دعاى بیكار مستجاب نمىشود.
* كار وسیلهى تربیت جسم و روح، پركردن ایّام فراغت، مانع فساد و فتنه، عامل رشد و نبوغ و ابتكار، توسعهى اقتصادى، عزّت و خودكفائى و كمك به دیگران مىباشد.
* قرآن مىفرماید: ما زمین را براى شما رام قرار دادیم، پس از پشت آن بالا روید و از رزق آن بخورید. «هو الّذى جعل لكم الارض ذلولا فامشوا فى مناكبها و كلوا من رزقه»(36)
* اسلام براى كار بازویى احترام ویژهاى قائل شده است و مراعات حقّ كارگر و تحصیل رضاى او و پرداخت سریع مزد او و اضافه پرداخت بر مقدار تعیین شده و احترام به او همه و همه مورد سفارش اسلام است. همان گونه كه براى كشاورزى سفارش نموده تا آنجا كه سیراب كردن درخت، پاداش سیراب كردن مؤمن دارد.
* حضرت علىعلیه السلام به استاندارش سفارش مىكند كه كشاورزان مورد ستم قرار نگیرند و در گرفتن مالیات مراعات آنان را بكن.
* كارهاى فكرى نیز از ارزش بالایى برخوردار است تا آنجا كه یك ساعت فكر مفید از ساعتها عبادت بهتر است.
* كمكارى و سهلانگارى در كار، مورد انتقاد است تا آنجا كه رسول خداصلى الله علیه وآله فرمود: خداوند دوست دارد هركس كارى انجام مىدهد آن را به نحو أحسن انجام دهد.
* قرآن مىفرماید: هرگاه از كار مهمى فارغ شدى به كار مهم دیگرى بپرداز. «فاذا فَرَغتَ فَانصَب»(37) بنابراین بیكارى، ممنوع.
آرى، بیكارى مایهى خستگى، تنبلى، فرسودگى، فرصتى براى نفوذ شیطان، ایجاد فتنه و گسترش گناه مىباشد.
* البتّه اسلام براى كار، ساعت و مرز قرار داده و به كسانى كه در ایّام تعطیل كار مىكنند، لقب متجاوز داده است.(38)
* امام رضاعلیه السلام فرمود: مؤمن باید ساعات خود را بر چهار بخش تقسیم كند: ساعتى براى كار، ساعتى براى عبادت، ساعتى براى لذّت و ساعتى براى دوستان و رسیدگى به امور اجتماعى كه در غیر این صورت انسان به صورت عنصرى حریص در آمده و مورد تمام انتقادهایى كه دربارهى حرص است قرار مىگیرد.
* اسلام توجّه خاصّى به كیفیّت كار دارد، نه به مقدار و كمّیت آن.(39)
* به هر حال اسلام به كار اهمّیت داده تا آنجا كه در حدیث مىخوانیم: خداوند بنده پرخواب و انسان بیكار را دشمن دارد.(40) امام باقرعلیه السلام فرمود: «كسىكه در كار دنیایش تنبل باشد، در كار آخرتش تنبلتر است».(41)
* در حدیث مىخوانیم: شخص فقیر وبیكارى نزد پیامبر آمد و تقاضاى كمك كرد. حضرت فرمود: آیا كسى در منزل تبرى دارد؟ یك نفر گفت: بله، او تبر را آورد و پیامبر چوبى كه در كنارش بود، دستهى آن تبر قرار داد و به آن شخص بیكار تحویل داد و فرمود: این ابزار كار؛ امّا تلاش با خودت.
از این حركت چند نكته استفاده مىشود:
1. انبیا در فكر زندگى مردم نیز هستند.
2. ضعیفترین فرد جامعه مىتواند با شخص اوّل جامعه ملاقات كند.
3. جامعه نیاز به تعاون و همكارى دارد. تبر از یك نفر و چوب آن از دیگرى، هماهنگى و سازندگى و تبر سازى از شخص پیامبر.
4. براى مبارزه با فقر، باید ابزار تولید را در اختیار نیروهاى فعّال جامعه قرار داد.
34) هود، 61.
35) وسائل، ج12، ص43.
36) ملك، 15.
37) انشراح، 7.
38) الّذین اعتدوا منكم فى السبت» بقره، 65.
39) ایّكمأحسنُعملا»هود،7.
40) وسائل، ج12، ص37.
41) وسائل، ج12، ص37.