ترجمه
و (در آن روز) از هر امّتى، گواهى بیرون مىآوریم، پس (به مشركان) مىگوییم: دلیل خود را (بر شرك) بیاورید! پس مىفهمند كه حقّ، مخصوص خداست و هرچه به دروغ مىبافتند، از (دست) آنان رفته و محو شده است.
نکته ها
مواقف قیامت، متعدّد است، در یك موقف بر لبهاى انسان مُهر خورده و اعضا و جوارح دیگر به شهادت مىپردازند؛ «شَهِد علیهم سَمعُهم وأبصارهم و جُلودهم»(96) در موقفى دیگر، انسان مىتواند سخن بگوید؛ «وَقِفوهم اِنّهم مسئولون»(97) در یك جا سخنى با انسان گفته نمىشود؛ «لا یكلّمهم اللّه»(98) ولى در جاى دیگر، خداوند مىفرماید: «هاتوا برهانكم»
گرچه بعضى احتمال دادهاند كه مراد آیه این باشد كه خداوند از هر گروه مشرك، یكى از افراد برجسته را به عنوان شاهد و سخنگو بیرون مىكشد و از او مىپرسد: برهان شرك شما چیست؟ ولى با توجّه به روایتى كه در ذیل آیه از امام باقرعلیه السلام آمده است(99) مراد این است كه در هر عصر و زمانى، انسان معصومى (پیامبر یا وصىّ پیامبر) كه به اعمال مردم آگاه باشد، وجود دارد تا در قیامت به عنوان گواه رفتار مردم، شاهد قرار گیرد.
96) فصّلت، 20.
97) صافّات، 24.
98) بقره، 174.
99) تفسیر المیزان، ج16، ص20.
پيام ها
1- در قیامت، گواهان از خود امّتها برمىخیزند. «من كلّ امّة شهیداً»
2- محاكمات روز قیامت، علنى و حضورى است. «شهیداً فقلنا»
3- عقاید و افكار خود را بر اساس برهان و دلیلِ محكم تنظیم كنیم. زیرا شرك برهانى ندارد و در آخرت بهانه، خریدارى ندارد. «هاتوا برهانكم»
4- مشركان، منطق و برهان ندارند. «هاتوا برهانكم»
5 - هر نوع كتمانِ حقایق، فقط در دنیاست، در آخرت با كنار رفتن پردهها، حقّ و حقیقت، ظاهر و متجلّى مىشود. «فعلموا انّ الحقّ للّه»
6- اگر چه مجرمین در قیامت به فكر انكار هستند، ولى حضور گواه، آنان را به بنبست مىكشاند. «شهیداً... فعلموا اَنّ الحقّ للّه»
7- باطل، رفتنى است. «ضلّ عنهم ما كانوا یفترون»