ترجمه
او داراى درجات رفیع (و) صاحب عرش است، (و) از طرف خود فرشتهى وحى (روح الامین) را بر هر كس از بندگانش كه بخواهد مىفرستد تا مردم را از روز ملاقات (و قیامت) بترساند.
روزى كه مردم ظاهر و آشكارند و هیچ چیز از آنان بر خداوند پنهان نیست. (در آن روز ندا آید:) امروز حكومت براى كیست؟ (و پاسخ آید:) براى خداوند یكتاى قهّار.
نکته ها
رفعت و بزرگى دو نوع است:
الف) مكانى، نظیر آیهى «یرفع ابراهیم القواعد»(70) كه بالا بردن پایههاى كعبه، مكانى است.
ب) مقامى، نظیر «یرفع اللّه الذّین آمنوا... درجات»(71)
«رفیع الدرجات» را دو گونه مىتوان معنا كرد:
یكى آنكه خداوند داراى درجات و منزلت بلند و برترین مقام است،
دیگر آنكه خداوند درجات مردم را بر حسب لیاقت آنان بالا مىبرد، نظیر آیه «یرفع اللّه الذّین آمنوا» و آیه «رفع بعضكم فوق بعض»(72) كه به معناى آن است كه خداوند بعضى را بر بعضى به خاطر عملكردى كه دارند برترى مىدهد.
مراد از روح، یا خود وحى است كه سبب حیات معنوى جامعه مىشود و یا فرشتهى مأمور وحى. در موارد دیگر مىخوانیم: «و كذلك اوحینا الیك روحاً من امرنا»(73) و «ینزل الملائكة بالروح من امره على من یشاء من عباده ان انذروا»(74)
از اینكه قرآن و وحى به روح نامگذارى شده است، «یلقى الروح» معلوم مىشود كه وحى سبب حیات مردم است و پیامبران مردم را براى حیات معنوى دعوت مىكنند. «دعاكم لما یحییكم»(75)
امام صادق علیه السلام فرمود: روز قیامت روز ملاقات اهل آسمانها با اهل زمین است.(76)
فرستندهى وحى، خداوندِ صاحب عرش است.
گیرندهى وحى، بندگان خالصى هستند كه خداى حكیم بر مىگزیند. «من یشاء من عباده»
هدف و موضوع وحى، هشدار است. «لینذر»
واسطهى وحى، فرشتهاى مخصوص است. «یلقى الروح»
در روایات مىخوانیم: سؤالِ «لمن الملك» از سوى خداوند و پاسخِ «للّه الواحد القهار» از سوى انبیا و اولیاى الهى است.(77)
بروز و ظهور مردم در قیامت و حضور آنان در پیشگاه الهى به صورتى كه هیچ نقطهى ابهامى براى قضاوت عادلانه باقى نگذارد، به خاطر امورى است:
الف) هموار شدن زمین و حذف كوهها. «قاعاً صَفصفا»(78)
ب) خروج همه از قبرها. «و اذ القبور بعثرت»(79)، «و أخرجت الارض اثقالها»(80)
ج) گشوده شدن نامهى اعمال. «و اذا الصّحف نُشرت»(81)
د) تجسم اعمال. «ینظر المرء ما قَدّمت یداه»(82)
ه) كشف مسایل مخفى. «بدالهم ما كانوا یخفون من قبل»(83)
و) گواهى اعضاى بدن. «تشهد أرجلهم»(84)
70) بقره، 127.
71) مجادله، 58.
72) انعام، 165.
73) شورى، 52.
74) نحل، 2.
75) انفال، 24.
76) تفسیر نورالثقلین.
77) تفسیر المیزان.
78) طه، 106.
79) انفطار، 4.
80) زلزله، 2.
81) تكویر، 10.
82) نباء، 40.
83) انعام، 28.
84) یس، 65.
پيام ها
1- خداوند، انسانهاى لایق را به كمال مىرساند. «رفیع الدرجات»
2- اخلاص، زمینهى ارتقاى درجه است. «مخلصین له الدین... رفیع الدرجات»
3- اعطاى درجات از سوى حاكم مطلق جهان ارزش دارد. «رفیع الدرجات ذوالعرش»
4- نزول وحى توسط فرشتهى مخصوص، با ارادهى خداست. «من امره»
5 - گزینش پیامبران براى دریافت وحى وابسته به اراده اوست. «من یشاء»
6- شرط دریافت وحى، بندگى خداست. «من عباده»
7- وظیفه اصلى پیامبران، انذار است. «لینذر»
8 - قیامت روز ملاقات است. «یوم التلاق» (ملاقات با پروردگار. «ملاقوا ربّهم»(85))
9- آشنا شدن مردم با معاد و باور داشتن آن از اهداف نزول وحى است. «یلقى الروح... لینذر یوم التلاق»
10- روز قیامت تمام اسرار و حقایق مردم كشف مىشود و جایى براى انكار باقى نمىماند. «هم بارزون»
11- در قیامت، نژاد و زبان و قبیله و مقام و سرمایه و همهى چیزها محو مىشود و تنها انسانیّت مطرح است. «هم بارزون»
12- در قیامت قدرت و علم و قهاریّت خداوند براى همه ملموس است و همه به آن اعتراف مىكنند. «... للّه الواحد القهّار»
13- قدرت، در سایهى وحدت است. «الواحد القهّار»
85) هود، 29.