ترجمه
و آنكه به والدین خود گفت: اُفّ بر شما! آیا به من وعده مىدهید كه (پس از مرگ از گور) خارج گردم، در حالى كه نسلهاى بسیارى پیش از من گذشتهاند (و هرگز زنده نشدهاند)؟ ولى والدین او، خدا را به فریادرسى مىخوانند (و به او مىگویند:) واى بر تو! ایمان بیاور! قطعاً وعده خداوند حق است، امّا او مىگفت: این (وعدهها) جز افسانه پیشینیان نیست.
آنان كسانى هستند كه در میان اقوام كافرى از جن و انس كه پیش از آنان بودند، عذاب خدا بر آنان قطعى شده است، حتماً آنان زیانكارانند.
نکته ها
«اُف» به معناى اعلام بىزارى و ابراز ناخشنودى و نوعى توهین و تحقیر و بىادبى است.
در آیه قبل، آثار احسان به والدین و ایمان به خدا و شكر نعمتهاى الهى كه همان بهشت جاودان است، مطرح شد، در این آیه چهرهى فرزند نااهل و سرانجام شوم و خسارتبار او ترسیم مىشود تا شیوه سخن و رفتار و عاقبت دو نوع فرزند، با یكدیگر مقایسه شود.
مقصود از حشر مردم در جهان آخرت، محشور شدن همه مردم در یك زمان و مكان است، نه آنكه هر چند صباحى گروهى از مردگان در این دنیا زنده شوند كه این فرزند نااهل به والدین خود مىگوید: چرا گروههاى قبلى زنده نشدهاند؟
كسىكه ایمان به معاد ندارد، هستى و استعدادها و نعمتهاى خود را با بهاى ناچیز و اهداف زود گذر معامله مىكند و در قیامت دستخالى مانده و سرمایهاش هدر رفته و اهل حسرت و خسارت است.
پيام ها
1- فرزند نااهل به والدین خود بدگویى و بىادبى مىكند: «اُفّ لكما» ولى والدین با ایمان و دلسوز، براى هدایت فرزند خود، هم از خدا استمداد مىكنند و هم او را به خوبىها امر و از بدىها نهى مىكنند. «یستغیثان اللّه ویلك آمن»
2- معمولاً منكر معاد، نه استدلال دارد نه ادب. «اُفّ لكما أتعداننى»
3- فرزند، آزاد و مستقل و مسئول اعمال خویش است. «أتعداننى أن اخرج... ویلك آمن»
4- والدین در قبال ارشاد و هدایت فرزندان خود مسئول هستند، گرچه پاسخ مثبت نگیرند. «أتعداننى ان اخرج... ویلك آمن»
5 - والدین، در كنار رشد و تغذیه جسمى فرزند، مسئول رشد معنوى او نیز هستند. «حملته... بلغ اشدّه... هما یستغیثان... ویلك آمن»
6- والدین، با یادآورى معاد و عاقبت اندیشى، فرزندان خود را تربیت كنند. «آمن انّ وعد اللّه حق»
7- ایمان نداشتن به معاد، سبب بىتعهدى فرزند حتّى در برابر والدین مىشود. «اُفّ لكما... ما هذا الا اساطیر الاولین»
8 - منكران معاد، مؤمنان را مرتجع و متحجّر مىدانند و خود را نواندیش. «ما هذا الاّ اساطیر الاولین»
9- كفر به معاد و بدگویى و بىادبى گستاخى در برابر والدین، عذاب قطعى را به دنبال دارد. «قال لوالدیه افّ... اولئك الّذین حق علیهم القول»
10- لجاجت فرزندان در كفر، مانع استجابت دعاى والدین در حق آنان مىشود. «و هما یستغیثان اللّه... حقّ علیهم القول»
11- سنّت خداوند نسبت به همه منحرفان یكسان است. «حق علیهم القول فى امم قد خلت من قبلهم»
12- كفر و انكار معاد، در میان جن و انس سابقه طولانى دارد. «اُمم قد خلت من قبلهم من الجن و الانس»
13- جن نیز موجودى مثل انسان؛ داراى تكلیف، تمدّن، مرگ و میر، حساب و كتاب و دریافت كیفر و پاداش است. «امم... من الجنّ و الانس»
14- انكار معاد وانحراف فكرى، خسارت سنگین در پىدارد. «انهم كانوا خاسرین»
15- گستاخى در برابر والدین، حتّى با گفتن كوچكترین حرفى، جرمى بزرگ و مورد نكوهش قرآن و مایهى خسارت انسان است. «اُفّ لكما... كانوا خاسرین»