ترجمه
روزى كه آسمان به شدّت درهمپیچیده شود
و كوهها از جا كنده شده و به شتاب روان گردند.
پس در آن روز، واى بر تكذیب كنندگان!
آنان كه در باطل فرو رفته و به یاوهسرایى (درباره آیات الهى) سرگرمند.
روزى كه به سختى به سوى آتش رانده مىشوند.
(و به آنان گفته مىشود:) این همان آتشى است كه دائماً آن را تكذیب مىكردید.
نکته ها
«مَور» در لغت به معناى حركت سریع و دورانى، امّا نامنظّم و گردابوار است، آن گونه كه باد، گرد و غبار را در هوا مىپراكند و درهم مىپیچد.
«خوض» در اصل به معناى ورود در آب و عبور از آن است ولى در اصطلاح، به موردى گفته مىشود كه انسان در مطالب بیهوده و باطل وارد شود.
كلمه «دعّ» به معناى راندن همراه با خشونت است. چنانكه قرآن در سوره ماعون یكى از نشانههاى تكذیب دین را، طرد یتیمان مىداند. «أرأیت الّذى یكذب بالدین فذلك الّذى یدعّ الیتیم»
همه هستى براى انسان آفریده شده است و همین كه پرونده انسان در زمین بسته شد، بساط هستى نیز جمع مىشود. «تمور السّماء مورا» در جاى دیگر نیز مىخوانیم: ما سفره آسمان را همچون طومار، درهم پیچیده و جمع مىكنیم. «نطوى السّماء كطىّ السّجلّ»(6)
ثابت و پابرجا تنها خداست. آسمانهاى محكم هفتگانه «و بنینا فوقكم سبعاً شداداً»(7) نیز سست مىشود و به صورت امواجى متحرّك در مىآید، «تمور السّماء مورا» و كوههایى كه سبب استقرار زمین بودند: «و جعلنا فیها رواسى شامخات»(8) آن روز بىقرار و سست و روان مىشوند. «و تسیر الجبال»
6) انبیاء، 104.
7) نبأ، 12.
8) مرسلات، 27.
پيام ها
1- ترسیم حوادث قیامت بسترى است براى دست برداشتن از تكذیب و لجاجت. «تمور السّماء... تسیر الجبال...»
2- براى وقوع قیامت، نه فقط زمین كه آسمان و كرات آسمانى به هم مىریزد. «تمور السّماء... تسیر الجبال...»
3- تكذیب كنندگان منطق ندارند، سرگرم شدن به یاوهها و پوچىها سبب تكذیب آنان شده است. «للمكذّبین الّذین هم فى خوض یلعبون»
4- سخن بیهوده بسیار پیدا مىشود، لیكن خطر آنجاست كه انسان غرق در بیهودهگویى شود و خود را به یاوهها مشغول كند. «فى خوض یلعبون»
5 - تلاش كفّار براى خدشهدار كردن قرآن، كارى بازیچه و بىنتیجه است. «للمكذّبین الّذین هم فى خوض یلعبون»
6- مخالفان انبیا، هم به دوزخ كشانده مىشوند و هم مورد عتاب و توبیخ قرار مىگیرند. «یدعّون... هذه»،(عذاب روحى روانى و جسمى دارند)
7- با تكذیب قیامت، حقیقت پشت پرده نمىماند. «هذه النّار...»
8 - تكذیب سرسختانه، قهر سرسختانه دارد. «مكذّبین... یدعّون الى النّار»
9- كیفر تكذیبى كه پیوسته و برخاسته از لجاجت است، جز آتش چیزى نیست. «هذه النّار التى كنتم بها تكذبون»