ترجمه
و همانا هشدار دهندگان به سراغ فرعونیان آمدند.
(امّا آنان) همهى معجزات ما را تكذیب كردند، پس ما آنان را همچون گرفتن مقتدرى نفوذناپذیر (به قهر) گرفتیم.
آیا كافرانِ شما از آنان بهترند (تا ما آنان را به قهر نگیریم) یا براى شما امان نامهاى در كتابهاى آسمانى است؟
یا مىگویند: ما همگى پشتیبان یكدیگریم (و قدرتى ما را نخواهد شكست)؟
در آیندهى نزدیكى، جمع آنان در هم شكسته خواهد شد و همه (به یكدیگر) پشت خواهند كرد.
آرى، قیامت وعدگاه آنان است و آن روز، سختتر و تلختر است.
نکته ها
«سیهزم» از «هزم» به معناى فشار دادن به جسم خشك است به گونهاى كه متلاشى شود. «اَدْهى» به معناى مصیبت بزرگتر است.
در اقوام نوح و عاد و ثمود و لوط، تنها تكذیب انذارها بود ولى در مورد فرعونیان تكذیب آیات و معجزات نیز مطرح است.
این پنجمین و آخرین گروه كفّار است كه این سوره از آنان نام برده است.
عوامل غرور چند چیز است:
الف) انسان احساس كند كمال یا ارزشى ویژه دارد و از دیگران بهتر است.«اكفّار كم خیر»
ب) خیال كند از خدا امان نامه دارد و از عذاب مصون است. «ام لكم برائة»
ج) به یاران و هم فكران خود توكل داشته باشد. «ام یقولون نحن جمیع منتصر»
پيام ها
1- كسى كه هم فكر یا مطیع كسى باشد، از او محسوب مىشود. «آل فرعون»
2- نظام اجتماعى در زمان فرعون، فرد محورى و استبدادى بود و همه به یك شخص منسوب بودند، «آل فرعون» ولى در دیگر اقوام، نظام قبیلهاى و قومى حاكم بود. «قوم نوح... قوم لوط»
3- خداوند با مردم اتمام حجّت مىكند. «جاء... النذر»
4- در نظام فرعونى، انبیا، معجزات آنها و هشدارهاى الهى هم مورد تكذیب قرار گرفتند. «كذّبوا بآیاتنا كلها»
5 - سرنوشت بشر به دست خود اوست. «كذّبوا... فاخذناهم»
6- اگر انسان تمام راههاى حق را به روى خود مسدود كند، قهر الهى فرامىرسد. «كذّبوا بآیاتنا كلها فاخذناهم»
7- با كسانى چون فرعون كه اظهار اقتدار مىكنند، باید مقتدرانه برخورد كرد. «اخذ عزیز مقتدر»
8 - همهى قدرتها رو به زوال و شكست است، تنها قدرت نفوذناپذیر، قدرت اوست. «عزیز مقتدر»
9- قهر الهى همراه با قدرت و صلابت است. «اخذ عزیز مقتدر»
10- قهر الهى بر اساس كفر و لجاجت و تكذیب است و كفّار هر عصر هیچ امتیازى نسبت به پیشینیان خود ندارند. «اكفّار كم خیر...»
11- در شیوهى تبلیغ، به نحوى استدلال كنید كه تمام راهها و فرضیههاى دشمن را از دست او بگیرید. «اكفّار كم خیر... ام لكم برائة... ام یقولون نحن جمیع منتصر»
12- در شیوهى ارشاد قرآن، تاریخ، تهدید، استدلال و اعتقاد به هم پیچیده است. تاریخ: «جاء ال فرعون...»، تهدید: «اخذ عزیز... سیهزم الجمع...»، استدلال: «اكفّاركم... ام... ام...»، اعتقاد: «الساعة موعدهم والساعة ادهى و امرّ»
13- ابّهت دشمن را بشكنید، كفّار تنها ملاكهاى مادى را به حساب مىآورند و از قدرتهاى غیبى و الهى غافلند. «نحن جمیع منتصر... سیهزم الجمع»
14- با دشمن مغرور، قاطعانه برخورد كنید. «سیهزم الجمع و یولّون الدّبر»
15- عنصر كفر و تكذیب، در هر جمعیّتى وسیلهى پراكندگى است. «سیهزم... یولّون الدُبُر»
16- اگر كفّار به جمعیّت خود مىنازند، بدانند كه پراكنده مىشوند، «سیهزم الجمع» و اگر به حمایت از یكدیگر دل خوش دارند، بدانند كه همه فرار خواهند كرد. «سیولّون الدبر»
17- براى كافران، علاوه بر قلع و قمع دنیوى، قهر اُخروى نیز در پیش است. «بل الساعة موعدهم»
18- سختترین مصیبتهاى دنیوى، نسبت به مصیبتها و تلخىهاى آخرت چیزى نیست. «والساعة ادهى و امّر»
19- شكست دنیوى كفّار، مقدّمه عذاب سختتر آخرت است. «سیهزم الجمع... الساعة ادهى واَمّر»