ترجمه
آیا پاداش نیكى (شما) جز نیكى (ما) است،
پس كدام یك از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنید؟
نکته ها
«احسان» دو معنا دارد: یكى كار نیك و دیگرى نیكى به دیگران. مراد از احسان اول در آیه، كار نیك و مراد از احسان دوم، نیكى به غیر است.(131) «هل جزاء الاحسان الاّ الاحسان»
امام صادقعلیه السلام فرمود: جمله «هل جزاء الاحسان...» در باره كافر و مؤمن جارى است و هر كس براى دیگرى كار نیكى انجام دهد، بر او لازم است جبران كند.(132)
در قرآن، اصلِ مقابله به مثل بارها تكرار شده است:
«فاذكرونى أذكركم»(133) یاد كنید مرا تا یاد كنم شما را.
«اِن عُدتم عُدنا»(134) اگر برگردید ما نیز برمىگردیم.
«فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدى علیكم»(135) به همان مقدار كه لطمه زدند، به آنان لطمه بزنید.
«و لهنّ مثل الّذى علیهنّ»(136) به همان مقدار مسئولیّت كه بر عهده زن هست، براى او حق و حقوق است.
«اِن عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم»(137) اگر قصد انتقام از دشمن دارید، به همان مقدار كه ضرر دیدید، ضربه وارد كنید.
«اِن تنصروا اللّه ینصركم»(138) اگر خدا را یارى كنید، شما را یارى مىكند.
«فلمّا زاغوا أزاغ اللّه»(139) اگر به اراده خود كج روند، خدا آنان را در كجى رها مىكند.
حضرت علىعلیه السلام از رسول خداصلى الله علیه وآله نقل مىكند كه خداوند فرمود: آیا پاداش كسى كه به او نعمت توحید دادهام غیر از بهشت است.(140) «هل جزاء مَن أنعمتُ علیه بالتّوحید الاّ الجنّة»
پيام ها
1- در برابر احسان و نیكى دیگران، ما نیز نیكى كنیم. «هل جزاء الاحسان الا الاحسان» (آیا در برابر این همه احسان خداوند به انسان، جز نیكوكارى بنده سزاوار است؟)
2- فقط به ارزشها بیاندیشیم نه افراد، جنسیّت، نژاد، سنّ، منطقه و قبیله. «هل جزاء الاحسان الا الاحسان»
3- پاداش احسان به هر نوع، به هر مقدار، در هر زمان و مكان و نسبت به هر شخصى باید احسان باشد. «هل جزاء الاحسان الا الاحسان»
4- یكى از فلسفههاى قیامت، اجراى عدل و جزاى احسانهاست. «هل جزاء الاحسان الاّ الاحسان»
5 - پاداش نیك خداوند به نیكىهاى ما، نعمت است. «فباىّ آلاء ربّكما تكذّبان»