ترجمه
و پایینتر از آن دو باغ، دو باغ دیگر هست.
پس كدام یك از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنید؟
(آن دو باغ) از شدّت سرسبزى به سیاهى مىماند.
پس كدام یك از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنید؟
در آن دو باغ، دو چشمه جوشان است.
پس كدام یك از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنید؟
نکته ها
«دون»، گاهى به معنى غیر است و گاهى به معناى پائین. لذا براى آیه «و من دونهما جنّتان» دو معنا مطرح شده است:
الف) غیر از آن دو بهشت، دو بهشت دیگر نیز هست.
ب) براى اولیاى خدا، آن دو بهشت است كه گفته شد: «و لمن خاف... جنتان» امّا براى مؤمنان عادّى دو بهشت دیگر است كه پایینتر از بهشت اولیاى خداست.(141)
«مدهامّة» از ریشه «دَهَم» و باب «ادهیمام» به معناى سیاهىِ شدید است و در اینجا منظور باغ و بستانى است كه از شدّت سبزى به سیاهى مىزند. «نضّاخ» به معناى فوران كننده و جوشان است.
در حدیث آمده است كه آب و سبزه و روى نیكو، نشاط و شادابى مىآورد.(142) شاعر این حدیث را به شعر در آورده است:
ثلاثةٌ یُذهبن عن قلب الحَزن
الماءُ و الخَضراءُ و الوجهُ الحَسن
سه چیز است كه حزن و اندوه را از قلب مىزداید: آب، سبزى و سیماى نیكو.
در این آیات هر سه مورد در میان نعمتهاى بهشتى مطرح شده است: آب، «عینان نضّاختان» سبزى، «مدهامّتان» و صورت زیبا. «كانهنّ الیاقوت و المرجان»
پيام ها
1- درختان بهشتى همواره سرسبز و شاداب هستند. «مدهامّتان»،(رنگ سبز براى شاداب سازى محیط مفید است)
2- قرآن به رنگ سبز، توجّه دارد. «مدهامّتان»
3- بهترین لذتها، لذّت مشاهده مناظر طبیعى است. «عینان نضّاختان»
4- آب، یك نعمت است و جوشش آن نعمتى دیگر. «عینان نضّاختان»
5 - جوشش چشمهها، «نضّاختان» همراه با جریان نهرها، «تجرى من تحتها الانهار» و وجود آبشارها، «و ماء مسكوب» و تنوّع نهرهایى از شیر و عسل و شراب و آب، نعمتهایى غیر قابل وصف هستند. «فباىّ آلاء ربّكما تكذّبان»