ترجمه
و امّا كسى كه نامه عملش به دست چپش داده شود، مىگوید: اى كاش نامهام به من داده نشده بود.
و نمىدانستم حسابم چیست؟
اى كاش مرگ پایان كارم بود (و دیگر زنده نمىشدم).
دارائى من رفع نیازى از من نكرد.
قدرتم از دستم برفت.
(گفته مىشود:) او را بگیرید و در غل بكشید.
سپس او را در آتش شعلهور وارد بیندازید.
سپس در زنجیرى كه هفتاد ذراع باشد درآورید.
همانا او به خداى بزرگ ایمان نمىآورد.
و بر طعام دادن به نیازمندان ترغیب نمىكرد.
نکته ها
«ذِراع» فاصله آرنج تا نوك انگشتان است و در قدیم معیارى براى اندازهگیرى بوده است و كلمه «هفتاد» یا به معناى حقیقى است و یا كنایه از زنجیر طولانى مىباشد.
«جَحیم» از «جحمة»، به آتش شعله ور گویند.
امام صادقعلیه السلام فرمود: اگر یك حلقه از آن زنجیرى كه دوزخیان را با آن به بند مىكشند، بر دنیا نهاده شود، دنیا از شدّت حرارت، ذوب مىشود.(6)
در این آیه، كفر و بخل و بىتفاوتى نسبت به محرومان در كنارهم آمده است. «لا یؤمن باللّه... لا یحضّ»
گرفتن و بستن و كشاندن و به دوزخ پرتاب كردن، بیانگر نهایت حقارت و ذلت دوزخیان است. «خذوه فغلّوه... صلّوه... فاسلكوه»
پيام ها
1- مقایسه میان عاقبت خوبان و بدان، شیوهاى قرآنى براى شناخت بهتر حقایق است. «اوتى كتابه بیمینه... اوتى كتابه بشماله»
2- در تربیت و هدایت، بشارت و هشدار در كنار هم لازم است. «اوتى كتابه بیمینه... اوتى كتابه بشماله»
3- آگاهى از آینده، گامى براى تصمیمگیرى صحیح امروز است. «فیقول یا لیتنى»
4- روزنه امید براى خلافكاران در آخرت بسته مىشود. تا قبل از دیدن نامه عمل امیدى داشت ولى بعد از آن فقط حسرت مىخورد. «یا لیتنى... یا لیتها»
5 - ثروت و قدرت، در قیامت كارآیى ندارد. «ما اغنى عنّى مالیه هلك عنّى سلطانیة»
6- ثروتاندوزى در دنیا، سبب حسرت در قیامت است. «ما اغنى عنّى مالیه»
7- كیفر دستهایى كه در دنیا براى هرگونه فساد و ستم باز بود، غل و زنجیر قیامت است. «فغلّوه»
8 - انسانى كه در قلبش نور معرفت خدا و در عملش، خدمت به مردم نباشد، بهتر كه بسوزد. «لا یؤمن... و لا یحضّ»
9- توجه به گرسنگان، در كنار ایمان به خدا مطرح است. «لا یؤمن... و لایحضّ»
10- بر فرض كه خود، توان كمك نداشته باشیم، باید دیگران را براى كمك به گرسنگان تشویق كنیم. «و لا یحضّ على طعام المسكین»
11- رسیدگى به فقرا شرط ندارد كه فقیر، مؤمن باشد. «و لا یحضّ على طعام المسكین»