ترجمه
پروردگارتان را با تضرّع و پنهانى بخوانید، قطعاً او تجاوزگران را دوست ندارد.
نکته ها
پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله در سفرى بعضى اصحاب را دیدند كه با فریاد دعا مىكنند، حضرت فرمودند: آرام دعا كنید. [141] حضرت زكریّا نیز خداوند را در پنهانى و با اخلاص ندا مىكرد. «نادى ربّه نداءً خفیّاً» [142] زیرا نشانهى ادب است چنانكه خداوند به مؤمنان مىفرماید: بلندتر از صداى پیامبربا او سخن نگویید. «لاترفعوا اصواتكم فوق صوت النبىّ كجهر بعضكم لبعض» [143] وممكن است صداى بلند در عبادت ونیایش، زمینهساز تظاهر وریا باشد.
تضرّع و ناله در دعا، نشانهى توجّه انسان به كمبودها و نیازهاى خود و عامل شكستن غرور و خودخواهى است. زیرا آنكه خود را قوى و غنى بداند، در برابر هیچ كس ناله و درخواستى ندارد.
امام صادق علیه السلام فرمود: تضرّع در دعا، دستان را به طرف آسمان بلند كردن و دعا نمودن است، [144] پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله نیز چنین دعا مىكرد و سلمان فارسى از آن حضرت نقل كرده كه فرمود: خداوند حیا مىكند دستى را كه به دعا بلند شود محروم برگرداند. [145]
141) تفاسیر مجمع البیان و كبیر فخررازى
142) مریم، 3
143) حجرات، 2
144) كافى، ج2، ص481
145) تفسیر قرطبى
پيام ها
1- پس از خداشناسى، خداپرستى لازم است. «اُدعوا ربّكم» در آیهى قبل، خداشناسى مطرح شد، در این آیه خداپرستى.
2- بهتر است دعا با استمداد از كلمهى «ربّ» و همراه تضرّع و زارى و پنهانى باشد. «اُدعوا ربّكم تضرّعاً و خفیة» دعاى پنهانى از ریا دور و به اخلاص نزدیكتر است.
3- دعا وقتى مؤثّر است كه خالصانه و همراه با تضرّع باشد. «تضرّعاً و خفیة»
4- با تمام وجود و با كمال خضوع خدا را بخوانیم وزبانمان نماینده همهى وجود ما باشد. «اُدعوا... تضرّعاً»
5 - گردنكشان و تجاوزكاران، از لطف و محبّت الهى محروم مىباشند. «انّه لا یحبّ المعتدین»
6- دعا نكردن، دعاى بىتضرّع و دعاى ریائى، از نمونههاى سركشى و تجاوز است. «المعتدین»