ترجمه
و سرزمین پاك (و آماده)، گیاهش به اذن پروردگارش بیرون مىآید. امّازمینى كه خبیث (و شوره‌زار) است، جز محصولى اندك و بىفایده بیرون نمىدهد. ما این چنین آیات خویش را براى گروه شكرگزار، گونهگون بیان مىكنیم.
نکته ها
كلمهى «نَكد»، به معناى چیزى است كه در آن خیرى نباشد، «نبات نَكد»، به معناى گیاه كم و بىفایده مىباشد.
زمین شوره سنبل بر نیارد
در او تخم و عمل ضایع مگردان
اگر با دید وسیع به این آیه بنگریم، شاید بتوان یكى از مصادیق سرزمین پاك را كه محصول پاك مىدهد، خانوادهى پاك بدانیم.
گوهر پاك بباید كه شود قابل فیض
ورنه هر سنگ و گلى لؤلؤ و مرجان نشود
آیات قرآن، مثل بارانِ رحمت است، هنگامى كه بر افراد آماده تلاوت شود، شناخت و عشق و ایمان و تلاش در پى دارد، ولى نااهلان را جز لجاجت و دشمنى نمىافزاید: «و ننزّل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین و لایزید الظالمین الاّ خساراً» [148]
باران كه در لطافت طبعش خلاف نیست
در باغ لاله روید و در شوره زار، خس
پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله فرمودند: «مثل ما بعثنى اللّه من الهدى و العلم كمثل الغیث الكثیر اصاب ارضاً...» مبعوث شدن من با علم و هدایت بر مردم، همانند باریدن باران بسیار زیادى است كه بعضى زمینها آن را مىگیرند و بعضى نمىگیرند. چنانكه بعضى دستورات مرا مىگیرند و عالم و فقیه مىشوند و بعضى سربلند نكرده و هدایت را قبول نمىكنند. [149] پس قلب طیّب همانند سرزمین طیّب و قلب خبیث مانند سرزمین خبیث و غیر بارور است.
148) اسراء، 82
149) تفسیر منهجالصادقین
پيام ها
1- تنها نزول رحمت براى سعادت كافى نیست، قابلیّت و ظرفیّت محل هم لازم است. «والبلد الطیّب»
2- گرچه نظام طبیعت، بر قوانین خاص خود استوار است، اما همه چیز زیر نظر و با اراده و اذن پروردگار صورت مىپذیرد. «باذن ربّه»
3- اصل بر پاكى و پاك بودن است و ناپاكى، یك مسئلهى عارضى است. «البلد الطیّب... و الّذى خَبُثَ»
4- نه یك تذكّر كافى است و نه تذكّرات یكنواخت كارساز است، بلكه ارشاد و تبلیغ باید متعدّد و متنوّع باشد تا به نتیجه نزدیك شویم. «نصرّف الآیات»
5 - گرچه قرآن براى همه مایهى هدایت است، امّا تنها شاكرین بهره مىگیرند. «نصرّف الآیات لقوم یشكرون»