ترجمه
(اى پیامبر!) به كافران بگو: اگر (از انحراف و عملكردهاى ناپسند) دست بردارند، گذشتهى آنان بخشوده مىشود و اگر (به روش سابق خود) برگردند، به تحقیق سنّت الهى در برخورد با گذشتگان، (دربارهى آنان نیز) جارى است.
نکته ها
«اِنتهاء»، به معناى پذیرش نهى و دست برداشتن وانجامندادن كارى به خاطر نهى از آن كار است.
پيام ها
1- پیامبر مأمور است سنّت خداوند، (مغفرت در صورت توبه كردن و سركوبى و نابودى در صورت لجاجت كافران) را به مردم ابلاغ كند. «قل للّذین كفروا ان ینتهوا یغفر لهم... وان یعدوا...»
2- توبهى كافر و بىدین هم پذیرفته مىشود. «قل للّذین كفروا ان ینتهوا یغفر لهم»
3- در اسلام، همواره راه توبه و اصلاح به روى افراد باز است و بنبست وجود ندارد. «ان ینتهوا یغفر لهم»
4- در قضاوت، میزان حال فعلى اشخاص است، نه گذشتهى آنان. «قل للذین كفروا ان ینتهوا...»
5 - به مردم، فرصت فكر، توبه و تجدید نظر بدهیم. «ان ینتهوا...»
6- اسلام، جنگطلب نیست، بلكه در پى اصلاح است. «ان ینتهوا یغفر لهم»
7- مسلمان شدن، گناهان و خلافهاى قبلى را محو مىكند. «ان ینتهوا یغفر لهم ما قد سلف» چنانكه در حدیث مىخوانیم: «الاسلام یَجُبّ ما قبله». [516]
8 - تشویق، در كنار تهدید قرار دارد. «ان ینتهوا... ان یعودوا»
9- باز گذاشتن روزنهى امید، نباید چنان باشد كه احساس شود از روى ضعف، سراغ مجرمان رفتهایم. «ان ینتهوا، ان یعودوا»
10- اوّل تشویق و اتمام حجّت، سپس تهدید و خشونت. «ان ینتهوا، ان یعودوا» (مسلمان خود را نسبت به ناهنجارىهاى اجتماعى مسئول مىداند.)
11- قانون عادلانه و حكیمانهى الهى در طول تاریخ، نسبت به همه یكسان و تغییرناپذیر بوده است. «فقد مضت سنّت الاوّلین»
12- سنّت الهى در امّتهاى پیشین، نجات و پیروزى انبیا و به كیفر رساندن كفرپیشگان بوده است. «فقد مضت سنّت الاوّلین» چنانكه آیهى دیگر مىفرماید: «كتب اللّه لاغلبنّ اَنا و رسلى» [517]
13- از تاریخ و سرنوشت دیگران عبرت بگیریم. «فقد مضت سنّت الاوّلین»