ترجمه
و اگر (دشمنان) بخواهند با تو نیرنگ كنند، قطعاً خداوند تو را بس است، اوست كه با امدادهاى خویش و حمایت مؤمنان، تو را یارى كرده است.
نکته ها
این آیه را باید در كنار آیه 58 در نظر گرفت كه اگر رهبر مسلمین با شواهد و قرائنى، یقین به خدعهى دشمن در سایهى صلح داشت، حساب دیگرى دارد، ولى در صورت احتمال حسن نیّت، باید با هوشیارى آن را بپذیرد.
در برخى روایات، نصرت الهى، به پشتیبانى حضرت على علیه السلام از آن حضرت تفسیر شده است. در كتاب ابن عساكر از ابوهریره روایت شده كه پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله فرمودند: بر عرش الهى نوشته شده است: «لا اله الاّ أنا وحدى لا شریك لى، محمّد عبدى و رسولى، ایّدته بعلىّ» معبودى جز من نیست و شریكى ندارم و محمّد بنده و فرستادهى من است، او را به وسیلهى على علیه السلام یارى كردهام. و این همان سخن خداست كه فرمود: «هو الّذى ایّدك بنصره و بالمؤمنین» فكان النّصر علیّاً. [558]
558) تفسیر درّالمنثور، ج3، ص199، ملحقات احقاق الحقّ، ج3، ص194 وبحار، ج27، ص2
پيام ها
1- رهبر جامعه اسلامى باید پیشنهاد صلح دشمن را بپذیرد تا مسلمانان جنگطلب معرّفى نشوند، امّا هوشیار باشد تا فریب نخورد. «ان جنحوا... فاجنح... و ان یریدوا ان یخدعوك» (یعنى احتمال خدعه وجود دارد)
2- اگر مردم آماده باشند و لطف خدا شامل شود، همهى توطئههاى دشمن خنثى مىشود. «فانّ حسبك اللّه»
3- اگر ما به وظیفهى خود عمل كنیم، نباید از مشكلات بترسیم، چون خداوند، گشایندهى مشكلات است. «أیّدك بنصره»
4- امدادهاى الهى و حمایتهاى مردمى، به ارادهى خداوند در جهت یارى شماست. «ایّدك بنصره و بالمؤمنین»
5 - حمایت مردم، با اراده و خواست الهى كارساز است. «فانّ حسبك اللّه هو الّذى ایّدك... بالمؤمنین»
6- استمداد از مردم به عنوان ابزار نصرت الهى، بدون غفلت از خداوند، شرك نیست. «ایّدك بنصره و بالمؤمنین»
7- مردم، بازو و پشتیبان رهبرند. «ایّدك... بالمؤمنین»