ترجمه
اهل مدینه و بادیهنشینان اطرافِ آنان، حقّ ندارند از (فرمانِ) رسول خدا تخلّف كنند و (به جبهه نروند و) جانهاى خود را از جان پیامبر عزیزتر بدانند. زیرا هیچ گونه تشنگى، رنج و گرسنگى در راه خدا به آنان نمىرسد و هیچ گامى در جایى كه كافران را به خشم آورد برنمىدارند وهیچ چیزى از دشمن به آنان نمىرسد، مگر آنكه براى آنان به پاداش اینها عملصالح نوشته مىشود. قطعاً خداوند پاداشنیكوكاران را تباه نمىكند.
نکته ها
اصولى كه از این آیه براى جنگ استفاده مىشود، عبارت است از:
1- ایمان به اینكه همه سختىهاى جنگ، عملصالح وموجب رضاى الهى است.
2- حفاظت از فرمانده.
3- مقاومت و تحمّل در برابر سختىها.
4- خوار و عصبانى كردن دشمن.
پيام ها
1- اصحاب و اطرافیان رهبر كه از علم و امكانات بیشترى برخوردارند، مسئولیّت بیشترى دارند. «ما كان لاهل المدینة... ان یتخلّفوا»
2- در دفاع از اسلام، شهر و روستا مطرح نیست. «اهل المدینة و من حولهم»
3- اطاعت بىچون و چرا از پیامبر لازم است و كسى حقّ تخلّف از فرمانِ حكومتى رسول خداصلى الله علیه وآله را ندارد. «ما كان لاهل المدینة... ان یتخلّفوا»
4- یكى از شئون رسالت، فرماندهىِ كلّ قوا در جنگ است. «یتخلّفواعنرسولاللَّه»
5 - حفظ جان پیامبر، ضرورىتر از حفظ جان مسلمانان است. مسلمانان باید پیشمرگ رهبر آسمانى باشند. «لایرغبوا...»
6- مسلمان باید در راه عقیده، آمادهى تحمّل هر سختى و فشارى باشند. «ظمأ، نصب، مخمصة...»
7- جامعهى اسلامى باید كفرستیز باشد. «یغیظ الكفّار»
8 - راهپیمایىها و حركات دسته جمعى مسلمانان كه موجب خشم و هراس كفّار مىگردد، در نزد خدا پاداش دارد. «موطئاً یغیظ الكفّار»
9- نه تنها دفاع ورزم، بلكه همهى حركات، تلاشها ورنجهاى جبهه نزد خدا ثبت شده وموجب اَجر است. «لایصیبهم ظمأ ولانصب ولامخمصة... عمل صالح»
10- مقدّمات جهاد و آمادگى رزمى نیز عمل صالح و عبادت است. «لا یطئون موطئاً... عمل صالح»
11- نیكوكار واقعى، انقلابى و اهل جبهه است. «اجر المحسنین» (جان فشانى، نشانهى كمال نیكوكارى است)
12- دریافت اجر الهى، در سایهى تحمّل رنجهاست. نابرده رنج، گنج میسّر نمىشود. «ظمأ، نصب، مخمصة، ...اجر المحسنین»
13- ایمان به رضایت وپاداش الهى، مشكلات را آسان مىكند. «ان اللّه لا یضیع اجر المحسنین»