ترجمه
او كسى است كه پیامبر خود را با هدایت ودین حقّ فرستاد، تا آن را بر همهى دینها پیروز گرداند، هر چند مشركان ناراحت باشند.
نکته ها
این آیه به همین صورت، علاوه بر این سوره در دو سورهى دیگر نیز آمده است: سورهى فتح، آیهى 28 و سورهى صفّ، آیهى 9.
گرچه اسلام از نظر منطق و استدلال همیشه پیروز بوده است، امّا این آیه، غلبهى ظاهرى و وعدهى حاكمیّت اسلام بر جهان را بیان مىكند. چنانكه در آیات دیگرى نیز «ظَهَر» به معناى استیلا یافتن آمده است، مثل: «اِن یظهروا علیكم یرجموكم» [49] اگر بر شما غالب شوند، سنگسارتان مىكنند. ودربارهى كفّار آمده است: «اِن یظهروا علیكم لایرقبوا فیكم اِلاًّ و لاذمّةً» [50] اگر بر شما غالب شوند، هیچ عهد و پیمانى را مراعات نمىكنند.
از یك سو این آیه تاكنون تحقّق نیافته است و از سویى دیگر خداوند وعدهى حاكمیّت كلّى اسلام را داده و وعدهاش دروغ نیست، در نتیجه همان گونه كه در روایات بسیارى آمده است، این آیه به ظهور حضرت مهدىعلیه السلام اشاره دارد.
مسألهى حضرت مهدىعلیه السلام و قیام جهانى او، در روایات بسیارى از طریق شیعه و اهلسنّت آمده و در اغلب كتب حدیثى عامّه نیز مطرح شده و از مسلّمات اعتقادى مسلمانان است. هرچند برخى از جمله وهابیّت به دروغ این عقیده را مخصوص شیعه دانستهاند. [51]
امام باقرعلیه السلام فرمودند: زمانى خواهد آمد كه هیچ كس باقى نخواهد ماند، مگر اینكه به رسالت حضرت محمّدصلى الله علیه وآله اقرار خواهد كرد. [52]
در مورد حاكمیّت دین در سراسر گیتى، احادیث بسیارى است؛ از جمله از حضرت علىعلیه السلام روایت شده است كه در زمان ظهور امام زمانعلیه السلام، هیچ خانهاى و هیچ قریهاى نخواهد بود، مگر آنكه اسلام وارد آن خواهد شد، چه بخواهند، چه نخواهند. و صداى اذان هر صبح و شام در هر قریهاى شنیده خواهد شد. [53]
پيام ها
1- محور وپایهى دین اسلام، حقّ است. «دینالحقّ» (همهى ادیانآسمانى حقّند، ولى به خاطر پیدایش تحریف در آنها، حقّانیت آنها مخدوش شده است)
2- حقّ بر باطل پیروز است. «لیظهره»
3- اراده و حركت خود را با ارادهى الهى هماهنگ سازیم، وگرنه محو و نابود خواهیم شد. «لیظهره، ولو كره المشركون»