ترجمه
برخى از منافقان، پیامبر را آزار مىدهند ومىگویند: او سراپا گوش است. (و به سخن هر كس گوش مىدهد.) بگو: گوش دادن او به نفع شماست، او به خداوند ایمان دارد و مؤمنان را تصدیق مىكند و براى هر كس از شما كه ایمان آورد، مایهى رحمت است و آنان كه رسول خدا را اذیّت وآزار مىدهند، عذابى دردناك دارند.
نکته ها
مقصود از «منهم»؛ یا گروه منافقان است، یا برخى افراد سست ایمان كه از روى ترس در جبهه شركت نكردند وپس از جنگ، عذر وبهانه مىآوردند.
به فرمودهى روایات، به دلیل تماسهاى دائمى پیامبرصلى الله علیه وآله با علىعلیه السلام، عدّهاى از منافقان آن حضرت را سادهلوح و زودباور معرّفى مىكردند. [104]
پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود: «مَن آذانى فى عترتى فعلیه لعنة اللَّه» كسى كه اهلبیت مرا اذیّت كند، لعنت خدا بر او باد. در مورد حضرت فاطمهعلیها السلام نیز فرمود: «مَن آذاها فقد آذانى» هركس فاطمه را اذیّت كند، مرا اذیّت نموده است. [105]
104) تفسیر نورالثقلین.
105) ملحقات احقاقالحق، ج 18، ص 458 و 439.
پيام ها
1- گروهى دائماً پیامبر اكرمصلى الله علیه وآله را اذیّت مىكردند. «یؤذون» (فعل مضارع، رمز استمرار است)
2- همهى اصحاب پیامبر، عادل نبودند و برخى پیامبر را مىآزردند. «یؤذون»
3- رهبرى امّت، ملازم آزار دیدن از خودى وبیگانه است. «یؤذون النبى»
4- آزار پیامبر، كفر است. [106] تقابل «الّذین یؤذون» با «الذین آمنوا»
5 - منافقان حتّى علیه پیامبر نیز تبلیغات وجوسازى مىكردند. «یقولون هو اُذن»
6- خداوند، پیامبرش را از حرفهاى محرمانه و درونْگروهىِ مخالفان، آگاه مىسازد. «یقولون هو اُذن»
7- به همه مردم اجازهى سخن بدهید تا نگویند حاضر به شنیدن حرف ما نیستید، هرچند به سادهلوحى متّهم شوید.«یقولون هو اذن»
8 - از آداب گوش دادن، توجّه با تمام وجود به سخنانِ گوینده است. كلمهى «اُذن» به معناى آن است كه او سر تا پا گوش است.
9- گاهى بهخاطر مصلحتِ امّت باید از بعضى شنیدهها تغافل كرد.«اُذن خیرلكم»
10- گاهى آثار تربیتى و اجتماعى یا سیاسىِ سكوت، بیش از برخورد و اعلام موضع است. «اذن»
11- از صفات یك رهبر آگاه، سعهى صدر، گوش دادن به حرف همهى گروهها، برخورد محبّتآمیز با آنان، عیبپوشى و بازگذاشتن راه عذر و توبهى مردم است. «قل هو اُذن خیر»
12- با روى باز و از روى خیرخواهى، شنواىِ سخن مردم باشید. «اُذن خیرٍ لكم»
13- سكوت در برابر شنیدهها، همیشه نشانهى رضایت نیست. «اذن خیر لكم»
14- آزار دیده را حمایت كنید. خداوند در برابر سخن دشمن كه پیامبر را «اُذن » مىگفت، چهار ارزش براى آن حضرت بیان مىكند: «اذن خیر لكم»، «یؤمن باللَّه»، «یؤمن للمؤمنین»، «رحمة للذین آمنوا»
15- اگر مؤمنى خبرى داد، سخن او را تصدیق كنید. «یؤمن للمؤمنین»
16- گرچه پیامبر براى جهانیان رحمت است، ولى بهرهبردن از این رحمت، مخصوص اهل ایمان است. «رحمة للذین آمنوا»
17- از كیفر آزار پیامبر بترسید. «لهم عذاب الیم»
106) تفسیر المنار.