ترجمه
(در آغاز) مردم جز امّتى واحد نبودند (و بر فطرت پاك توحیدى بودند)، پس دچار اختلاف شدند، (گروهى موّحد و گروهى مشرك،) و اگر سنّتِ (مهلت یافتن مردم براى آزمایش) از سوى پروردگارت مقدّم و مقدّر نگردیده بود، (در همین دنیا) میان مردم در آنچه اختلاف مىكردند، داورى مىشد (و به هلاك منحرفان حكم مىگردید).
نکته ها
خداوند به هنگام هبوط آدم و حوا به زمین، فرمود: «و لكم فى الارض مستقرّ و متاع الى حین» [235] زمین براى شما و نسل شما تا مدّتى جایگاه است. بنابراین از روز اوّل، تقدیر این بوده كه انسان تا مدّتى در زمین مهلت داشته باشد، پس شاید مراد از «كلمة سبقت» در این آیه، همان تقدیر و برنامهى زندگى انسان باشد.
235) بقره، 36.
پيام ها
1- بشر از آغاز یك امّت واحد، همفكر و هم عقیده در توحید بوده است. «ما كانَ النّاس الاّ امّة واحِدة»
2- انسان از همان آغاز، زندگى اجتماعى داشته است. «امّة»
3- اختلاف در عقیده و عمل، اقتضاى جوامع بشرى است. «امّة واحدة فاختلفوا»
4- مهلت دادن، از شئون ربوبیّت الهى است. «سبقت من ربّك»
5 - سنّت الهى، مهلت دادن به افراد براى انتخاب وعمل است. «لولا كلمة... لقضى»