بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم
طسم
1
تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ
2
این آیات کتاب روشنگر است.
لَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَّفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ
3
گویی میخواهی جان خود را از شدّت اندوه از دست دهی بخاطر اینکه آنها ایمان نمیآورند!
إِن نَّشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِم مِّنَ السَّمَاءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِينَ
4
اگر ما اراده کنیم، از آسمان بر آنان آیهای نازل میکنیم که گردنهایشان در برابر آن خاضع گردد!
[تفسیر]
وَمَا يَأْتِيهِم مِّن ذِكْرٍ مِّنَ الرَّحْمَٰنِ مُحْدَثٍ إِلَّا كَانُوا عَنْهُ مُعْرِضِينَ
5
و هیچ ذکر تازهای از سوی خداوند مهربان برای آنها نمیآید مگر اینکه از آن رویگردان میشوند!
فَقَدْ كَذَّبُوا فَسَيَأْتِيهِمْ أَنبَاءُ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ
6
آنان تکذیب کردند؛ امّا بزودی اخبار (کیفر) آنچه را استهزا میکردند به آنان میرسد!
[تفسیر]
أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الْأَرْضِ كَمْ أَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ
7
آیا آنان به زمین نگاه نکردند که چقدر از انواع گیاهان پرارزش در آن رویاندیم؟!
[تفسیر]
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
8
در این، نشانه روشنی است (بر وجود خدا)؛ ولی بیشترشان هرگز مؤمن نبودهاند!
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
9
و پروردگار تو عزیز و رحیم است!
وَإِذْ نَادَىٰ رَبُّكَ مُوسَىٰ أَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ
10
(به خاطر بیاور) هنگامی را که پروردگارت موسی را ندا داد که به سراغ قوم ستمگر برو...
[تفسیر]
قَوْمَ فِرْعَوْنَ ۚ أَلَا يَتَّقُونَ
11
قوم فرعون، آیا آنان (از مخالفت فرمان پروردگار) پرهیز نمیکنند؟!
قَالَ رَبِّ إِنِّي أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ
12
(موسی) عرض کرد: «پروردگارا! از آن بیم دارم که مرا تکذیب کنند،
وَيَضِيقُ صَدْرِي وَلَا يَنطَلِقُ لِسَانِي فَأَرْسِلْ إِلَىٰ هَارُونَ
13
و سینهام تنگ شود، و زبانم بقدر کافی گویا نیست؛ (برادرم) هارون را نیز رسالت ده (تا مرا یاری کند)!
[تفسیر]
وَلَهُمْ عَلَيَّ ذَنبٌ فَأَخَافُ أَن يَقْتُلُونِ
14
و آنان (به اعتقاد خودشان) بر گردن من گناهی دارند؛ میترسم مرا بکشند (و این رسالت به پایان نرسد)!
قَالَ كَلَّا ۖ فَاذْهَبَا بِآيَاتِنَا ۖ إِنَّا مَعَكُم مُّسْتَمِعُونَ
15
فرمود: «چنین نیست، (آنان کاری نمیتوانند انجام دهند)! شما هر دو با آیات ما (برای هدایتشان) بروید؛ ما با شما هستیم و (سخنانتان را) میشنویم!
فَأْتِيَا فِرْعَوْنَ فَقُولَا إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِينَ
16
به سراغ فرعون بروید و بگویید: ما فرستاده پروردگار جهانیان هستیم؛
أَنْ أَرْسِلْ مَعَنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ
17
بنی اسرائیل را با ما بفرست!» (آنها به سراغ فرعون آمدند)؛
قَالَ أَلَمْ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدًا وَلَبِثْتَ فِينَا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ
18
(فرعون) گفت: «آیا ما تو را در کودکی در میان خود پرورش ندادیم، و سالهایی از زندگیت را در میان ما نبودی؟!
وَفَعَلْتَ فَعْلَتَكَ الَّتِي فَعَلْتَ وَأَنتَ مِنَ الْكَافِرِينَ
19
و سرانجام، آن کارت را (که نمیبایست انجام دهی) انجام دادی (و یک نفر از ما را کشتی)، و تو از ناسپاسانی!»
[تفسیر]
قَالَ فَعَلْتُهَا إِذًا وَأَنَا مِنَ الضَّالِّينَ
20
(موسی) گفت: «من آن کار را انجام دادم در حالی که از بیخبران بودم!
فَفَرَرْتُ مِنكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لِي رَبِّي حُكْمًا وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُرْسَلِينَ
21
پس هنگامی که از شما ترسیدم فرار کردم؛ و پروردگارم به من حکمت و دانش بخشید، و مرا از پیامبران قرار داد!
[تفسیر]
وَتِلْكَ نِعْمَةٌ تَمُنُّهَا عَلَيَّ أَنْ عَبَّدتَّ بَنِي إِسْرَائِيلَ
22
آیا این منتّی است که تو بر من میگذاری که بنی اسرائیل را برده خود ساختهای؟!»
قَالَ فِرْعَوْنُ وَمَا رَبُّ الْعَالَمِينَ
23
فرعون گفت: «پروردگار عالمیان چیست؟!»
[تفسیر]
قَالَ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ
24
(موسی) گفت: «پروردگار آسمانها و زمین و آنچه میان آن دو است، اگر اهل یقین هستید!».
[تفسیر]
قَالَ لِمَنْ حَوْلَهُ أَلَا تَسْتَمِعُونَ
25
(فرعون) به اطرافیانش گفت: «آیا نمیشنوید (این مرد چه میگوید)؟!»
قَالَ رَبُّكُمْ وَرَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ
26
(موسی) گفت: «او پروردگار شما و پروردگار نیاکان شماست!»
قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ الَّذِي أُرْسِلَ إِلَيْكُمْ لَمَجْنُونٌ
27
(فرعون) گفت: «پیامبری که بسوی شما فرستاده شده مسلّماً دیوانه است!»
[تفسیر]
قَالَ رَبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَمَا بَيْنَهُمَا ۖ إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ
28
(موسی) گفت: «او پروردگار مشرق و مغرب و آنچه میان آن دو است میباشد، اگر شما عقل و اندیشه خود را به کار میگرفتید!»
قَالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلَٰهًا غَيْرِي لَأَجْعَلَنَّكَ مِنَ الْمَسْجُونِينَ
29
(فرعون خشمگین شد و) گفت: «اگر معبودی غیر از من برگزینی، تو را از زندانیان قرار خواهم داد!»
قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكَ بِشَيْءٍ مُّبِينٍ
30
(موسی) گفت: «حتّی اگر نشانه آشکاری برای تو بیاورم (باز ایمان نمیآوری)؟!»
قَالَ فَأْتِ بِهِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ
31
گفت: «اگر راست میگویی آن را بیاور!»
فَأَلْقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعْبَانٌ مُّبِينٌ
32
در این هنگام موسی عصای خود را افکند، و ناگهان مار عظیم و آشکاری شد؛
وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذَا هِيَ بَيْضَاءُ لِلنَّاظِرِينَ
33
و دست خود را (در گریبان فرو برد و) بیرون آورد، و در برابر بینندگان سفید و روشن بود.
[تفسیر]
قَالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُ إِنَّ هَٰذَا لَسَاحِرٌ عَلِيمٌ
34
(فرعون) به گروهی که اطراف او بودند گفت: «این ساحر آگاه و ماهری است!
[تفسیر]
يُرِيدُ أَن يُخْرِجَكُم مِّنْ أَرْضِكُم بِسِحْرِهِ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ
35
او میخواهد با سحرش شما را از سرزمینتان بیرون کند! شما چه نظر میدهید؟»
قَالُوا أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَابْعَثْ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ
36
گفتند: «او و برادرش را مهلت ده؛ و مأموران را برای بسیج به تمام شهرها اعزام کن،
يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٍ
37
تا هر ساحر ماهر و دانایی را نزد تو آورند!»
فَجُمِعَ السَّحَرَةُ لِمِيقَاتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ
38
سرانجام ساحران برای وعدهگاه روز معیّنی جمعآوری شدند.
وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلْ أَنتُم مُّجْتَمِعُونَ
39
و به مردم گفته شد: «آیا شما نیز (در این صحنه) اجتماع میکنید...
لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ إِن كَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ
40
تا اگر ساحران پیروز شوند، از آنان پیروی کنیم؟!»
[تفسیر]
فَلَمَّا جَاءَ السَّحَرَةُ قَالُوا لِفِرْعَوْنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجْرًا إِن كُنَّا نَحْنُ الْغَالِبِينَ
41
هنگامی که ساحران آمدند، به فرعون گفتند: «آیا اگر ما پیروز شویم، پاداش مهمّی خواهیم داشت؟»
قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ إِذًا لَّمِنَ الْمُقَرَّبِينَ
42
گفت: «(آری،) و در آن صورت شما از مقرّبان خواهید بود!»
قَالَ لَهُم مُّوسَىٰ أَلْقُوا مَا أَنتُم مُّلْقُونَ
43
(روز موعود فرا رسید و همگی جمع شدند؛) موسی به ساحران گفت: «آنچه را میخواهید بیفکنید، بیفکنید!»
فَأَلْقَوْا حِبَالَهُمْ وَعِصِيَّهُمْ وَقَالُوا بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغَالِبُونَ
44
آنها طنابها و عصاهای خود را افکندند و گفتند: «به عزّت فرعون، ما قطعاً پیروزیم!»
[تفسیر]
فَأَلْقَىٰ مُوسَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ
45
سپس موسی عصایش را افکند، ناگهان تمام وسایل دروغین آنها را بلعید!
[تفسیر]
فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سَاجِدِينَ
46
فوراً همه ساحران به سجده افتادند.
قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ
47
گفتند: «ما به پروردگار عالمیان ایمان آوردیم،
رَبِّ مُوسَىٰ وَهَارُونَ
48
پروردگار موسی و هارون!»
قَالَ آمَنتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ ۖ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ ۚ لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَافٍ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ
49
(فرعون) گفت: «آیا پیش از اینکه به شما اجازه دهم به او ایمان آوردید؟! مسلّماً او بزرگ و استاد شماست که به شما سحر آموخته (و این یک توطئه است)! امّا بزودی خواهید دانست! دستها و پاهای شما را بعکس یکدیگر قطع میکنم، و همه شما را به دار میآویزم!»
[تفسیر]
قَالُوا لَا ضَيْرَ ۖ إِنَّا إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ
50
گفتند: «مهّم نیست، (هر کاری از دستت ساخته است بکن)! ما بسوی پروردگارمان بازمیگردیم!
إِنَّا نَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَايَانَا أَن كُنَّا أَوَّلَ الْمُؤْمِنِينَ
51
ما امیدواریم که پروردگارمان خطاهای ما را ببخشد، چرا که ما نخستین ایمانآورندگان بودیم!»
۞ وَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ
52
و به موسی وحی کردیم که شبانه بندگانم را (از مصر) کوچ ده، زیرا شما مورد تعقیب هستید!»
فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ
53
فرعون (از این ماجرا آگاه شد و) مأموران بسیج نیرو را به شهرها فرستاد،
[تفسیر]
إِنَّ هَٰؤُلَاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ
54
(و گفت:) اینها مسلّماً گروهی اندکند؛
[تفسیر]
وَإِنَّهُمْ لَنَا لَغَائِظُونَ
55
و اینها ما را به خشم آوردهاند؛
وَإِنَّا لَجَمِيعٌ حَاذِرُونَ
56
و ما همگی آماده پیکاریم!»
فَأَخْرَجْنَاهُم مِّن جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ
57
(سرانجام فرعونیان مغلوب شدند،) و ما آنها را از باغها و چشمهها بیرون راندیم،
وَكُنُوزٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ
58
و از گنجها و قصرهای مجلّل!
كَذَٰلِكَ وَأَوْرَثْنَاهَا بَنِي إِسْرَائِيلَ
59
(آری،) اینچنین کردیم! و بنی اسرائیل را وارث آنها ساختیم!
فَأَتْبَعُوهُم مُّشْرِقِينَ
60
آنان به تعقیب بنی اسرائیل پرداختند، و به هنگام طلوع آفتاب به آنها رسیدند.
فَلَمَّا تَرَاءَى الْجَمْعَانِ قَالَ أَصْحَابُ مُوسَىٰ إِنَّا لَمُدْرَكُونَ
61
هنگامی که دو گروه یکدیگر را دیدند، یاران موسی گفتند: «ما در چنگال فرعونیان گرفتار شدیم!»
قَالَ كَلَّا ۖ إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ
62
(موسی) گفت: «چنین نیست! یقیناً پروردگارم با من است، بزودی مرا هدایت خواهد کرد!»
[تفسیر]
فَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ أَنِ اضْرِب بِّعَصَاكَ الْبَحْرَ ۖ فَانفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ الْعَظِيمِ
63
و بدنبال آن به موسی وحی کردیم: «عصایت را به دریا بزن!» (عصایش را به دریا زد،) و دریا از هم شکافته شد، و هر بخشی همچون کوه عظیمی بود!
[تفسیر]
وَأَزْلَفْنَا ثَمَّ الْآخَرِينَ
64
و در آنجا دیگران [= لشکر فرعون] را نیز (به دریا) نزدیک ساختیم!
وَأَنجَيْنَا مُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُ أَجْمَعِينَ
65
و موسی و تمام کسانی را که با او بودند نجات دادیم!
ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ
66
سپس دیگران را غرق کردیم!
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
67
در این جریان، نشانه روشنی است ولی بیشترشان ایمان نیاوردند! (چرا که طالب حق نبودند)
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
68
و پروردگارت شکستناپذیر و مهربان است!
وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْرَاهِيمَ
69
و بر آنان خبر ابراهیم را بخوان،
[تفسیر]
إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا تَعْبُدُونَ
70
هنگامی که به پدر و قومش گفت: «چه چیز را میپرستید؟!»
قَالُوا نَعْبُدُ أَصْنَامًا فَنَظَلُّ لَهَا عَاكِفِينَ
71
گفتند: «بتهایی را میپرستیم، و همه روز ملازم عبادت آنهاییم.»
قَالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ
72
گفت: «آیا هنگامی که آنها را میخوانید صدای شما را میشنوند؟!
أَوْ يَنفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ
73
یا سود و زیانی به شما میرسانند؟!»
قَالُوا بَلْ وَجَدْنَا آبَاءَنَا كَذَٰلِكَ يَفْعَلُونَ
74
گفتند: «ما فقط نیاکان خود را یافتیم که چنین میکنند.»
قَالَ أَفَرَأَيْتُم مَّا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ
75
گفت: «آیا دیدید (این) چیزهایی را که پیوسته پرستش میکردید...
أَنتُمْ وَآبَاؤُكُمُ الْأَقْدَمُونَ
76
شما و پدران پیشین شما،
فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِّي إِلَّا رَبَّ الْعَالَمِينَ
77
همه آنها دشمن من هستند (و من دشمن آنها)، مگر پروردگار عالمیان!
[تفسیر]
الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ
78
همان کسی که مرا آفرید، و پیوسته راهنمائیم میکند،
وَالَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَيَسْقِينِ
79
و کسی که مرا غذا میدهد و سیراب مینماید،
وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ
80
و هنگامی که بیمار شوم مرا شفا میدهد،
وَالَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ
81
و کسی که مرا میمیراند و سپس زنده میکند،
وَالَّذِي أَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ
82
و کسی که امید دارم گناهم را در روز جزا ببخشد!
رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ
83
پروردگارا! به من علم و دانش ببخش، و مرا به صالحان ملحق کن!
[تفسیر]
وَاجْعَل لِّي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ
84
و برای من در میان امّتهای آینده، زبان صدق (و ذکر خیری) قرار ده!
وَاجْعَلْنِي مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ
85
و مرا وارثان بهشت پرنعمت گردان!
[تفسیر]
وَاغْفِرْ لِأَبِي إِنَّهُ كَانَ مِنَ الضَّالِّينَ
86
و پدرم [= عمویم] را بیامرز، که او از گمراهان بود!
[تفسیر]
وَلَا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ
87
و در آن روز که مردم برانگیخته میشوند، مرا شرمنده و رسوا مکن!
يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ
88
در آن روز که مال و فرزندان سودی نمیبخشد،
إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ
89
مگر کسی که با قلب سلیم به پیشگاه خدا آید!»
وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ
90
(در آن روز،) بهشت برای پرهیزکاران نزدیک میشود،
[تفسیر]
وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِلْغَاوِينَ
91
و دوزخ برای گمراهان آشکار میگردد،
وَقِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ
92
و به آنان گفته میشود: «کجا هستند معبودانی که آنها را پرستش میکردید...
مِن دُونِ اللَّهِ هَلْ يَنصُرُونَكُمْ أَوْ يَنتَصِرُونَ
93
معبودهایی غیر از خدا؟! آیا آنها شما را یاری میکنند، یا کسی به یاری آنها میآید؟!»
فَكُبْكِبُوا فِيهَا هُمْ وَالْغَاوُونَ
94
در آن هنگام همه آن معبودان با عابدان گمراه به دوزخ افکنده میشوند؛
وَجُنُودُ إِبْلِيسَ أَجْمَعُونَ
95
و همچنین همگی لشکریان ابلیس!
قَالُوا وَهُمْ فِيهَا يَخْتَصِمُونَ
96
آنها در آنجا در حالی که به مخاصمه برخاستهاند میگویند:
[تفسیر]
تَاللَّهِ إِن كُنَّا لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ
97
«به خدا سوگند که ما در گمراهی آشکاری بودیم،
إِذْ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ الْعَالَمِينَ
98
چون شما را با پروردگار عالمیان برابر میشمردیم!
وَمَا أَضَلَّنَا إِلَّا الْمُجْرِمُونَ
99
امّا کسی جز مجرمان ما را گمراه نکرد!
فَمَا لَنَا مِن شَافِعِينَ
100
(افسوس که امروز) شفاعتکنندگانی برای ما وجود ندارد،
[تفسیر]
وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٍ
101
و نه دوست گرم و پرمحبّتی!
فَلَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
102
ای کاش بار دیگر (به دنیا) بازگردیم و از مؤمنان باشیم!»
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
103
در این ماجرا، نشانه (و عبرتی) است؛ ولی بیشتر آنان مؤمن نبودند!
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
104
و پروردگار تو عزیز و رحیم است!
كَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ الْمُرْسَلِينَ
105
قوم نوح رسولان را تکذیب کردند،
[تفسیر]
إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ
106
هنگامی که برادرشان نوح به آنان گفت: «آیا تقوا پیشه نمیکنید؟!
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
107
مسلّماً من برای شما پیامبری امین هستم!
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ
108
تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید!
وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ
109
من برای این دعوت، هیچ مزدی از شما نمیطلبم؛ اجر من تنها بر پروردگار عالمیان است!
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ
110
پس، تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید!»
۞ قَالُوا أَنُؤْمِنُ لَكَ وَاتَّبَعَكَ الْأَرْذَلُونَ
111
گفتند: «آیا ما به تو ایمان بیاوریم در حالی که افراد پست و بیارزش از تو پیروی کردهاند؟!»
قَالَ وَمَا عِلْمِي بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
112
(نوح) گفت: «من چه میدانم آنها چه کاری داشتهاند!
إِنْ حِسَابُهُمْ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّي ۖ لَوْ تَشْعُرُونَ
113
حساب آنها تنها با پروردگار من است اگر شما میفهمیدید!
[تفسیر]
وَمَا أَنَا بِطَارِدِ الْمُؤْمِنِينَ
114
و من هرگز مؤمنان را طرد نخواهم کرد.
[تفسیر]
إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُّبِينٌ
115
من تنها انذارکنندهای آشکارم.»
قَالُوا لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَا نُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمَرْجُومِينَ
116
گفتند: «ای نوح! اگر (از حرفهایت) دست برنداری، سنگباران خواهی شد!»
قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوْمِي كَذَّبُونِ
117
گفت: «پروردگارا! قوم من، مرا تکذیب کردند!
فَافْتَحْ بَيْنِي وَبَيْنَهُمْ فَتْحًا وَنَجِّنِي وَمَن مَّعِيَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
118
اکنون میان من و آنها جدایی بیفکن؛ و مرا و مؤمنانی را که با من هستند رهایی بخش!»
فَأَنجَيْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ
119
ما، او و کسانی را که با او بودند، در آن کشتی که پر (از انسان و انواع حیوانات) بود، رهایی بخشیدیم!
[تفسیر]
ثُمَّ أَغْرَقْنَا بَعْدُ الْبَاقِينَ
120
سپس بقیه را غرق کردیم!
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
121
در این ماجرا نشانه روشنی است؛ امّا بیشتر آنان مؤمن نبودند.
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
122
و پروردگار تو عزیز و رحیم است.
كَذَّبَتْ عَادٌ الْمُرْسَلِينَ
123
قوم عاد (نیز) رسولان (خدا) را تکذیب کردند،
[تفسیر]
إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ
124
هنگامی که برادرشان هود گفت: «آیا تقوا پیشه نمیکنید؟!
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
125
مسلماً من برای شما پیامبری امین هستم.
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ
126
پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید!
وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ
127
من در برابر این دعوت، هیچ اجر و پاداشی از شما نمیطلبم؛ اجر و پاداش من تنها بر پروردگار عالمیان است.
أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ آيَةً تَعْبَثُونَ
128
آیا شما بر هر مکان مرتفعی نشانهای از روی هوا و هوس میسازید؟!
[تفسیر]
وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ
129
و قصرها و قلعههای زیبا و محکم بنا میکنید شاید در دنیا جاودانه بمانید؟!
وَإِذَا بَطَشْتُم بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ
130
و هنگامی که کسی را مجازات میکنید همچون جبّاران کیفر میدهید!
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ
131
پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید!
وَاتَّقُوا الَّذِي أَمَدَّكُم بِمَا تَعْلَمُونَ
132
و از (نافرمانی) خدایی بپرهیزید که شما را به نعمتهایی که میدانید امداد کرده؛
[تفسیر]
أَمَدَّكُم بِأَنْعَامٍ وَبَنِينَ
133
شما را به چهارپایان و نیز پسران (لایق و برومند) امداد فرموده؛
وَجَنَّاتٍ وَعُيُونٍ
134
همچنین به باغها و چشمهها!
إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
135
(اگر کفران کنید،) من بر شما از عذاب روزی بزرگ میترسم!»
قَالُوا سَوَاءٌ عَلَيْنَا أَوَعَظْتَ أَمْ لَمْ تَكُن مِّنَ الْوَاعِظِينَ
136
آنها [= قوم عاد] گفتند: «برای ما تفاوت نمیکند، چه ما را انذار کنی یا نکنی؛ (بیهوده خود را خسته مکن)!
[تفسیر]
إِنْ هَٰذَا إِلَّا خُلُقُ الْأَوَّلِينَ
137
این همان روش (و افسانههای) پیشینیان است!
وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ
138
و ما هرگز مجازات نخواهیم شد!»
فَكَذَّبُوهُ فَأَهْلَكْنَاهُمْ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
139
آنان هود را تکذیب کردند، ما هم نابودشان کردیم؛ و در این، آیت و نشانهای است (برای آگاهان)؛ ولی بیشتر آنان مؤمن نبودند!
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
140
و پروردگار تو عزیز و رحیم است!
كَذَّبَتْ ثَمُودُ الْمُرْسَلِينَ
141
قوم ثمود رسولان (خدا) را تکذیب کردند،
[تفسیر]
إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ صَالِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ
142
هنگامی که صالح به آنان گفت: «آیا تقوا پیشه نمیکنید؟!
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
143
من برای شما پیامبری امین هستم!
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ
144
پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید!
وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ
145
من در برابر این دعوت، اجر و پاداشی از شما نمیطلبم؛ اجر من تنها بر پروردگار عالمیان است!
أَتُتْرَكُونَ فِي مَا هَاهُنَا آمِنِينَ
146
آیا شما تصوّر میکنید همیشه در نهایت امنیّت در نعمتهایی که اینجاست میمانید،
[تفسیر]
فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ
147
در این باغها و چشمهها،
وَزُرُوعٍ وَنَخْلٍ طَلْعُهَا هَضِيمٌ
148
در این زراعتها و نخلهایی که میوههایش شیرین و رسیده است؟!
وَتَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا فَارِهِينَ
149
و از کوهها خانههایی میتراشید، و در آن به عیش و نوش میپردازید!
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ
150
پس از خدا بترسید و مرا اطاعت کنید!
وَلَا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ
151
و فرمان مسرفان را اطاعت نکنید!
الَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَلَا يُصْلِحُونَ
152
همانها که در زمین فساد میکنند و اصلاح نمیکنند!»
قَالُوا إِنَّمَا أَنتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ
153
گفتند: «(ای صالح!) تو از افسون شدگانی (و عقل خود را از دست دادهای!)
مَا أَنتَ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا فَأْتِ بِآيَةٍ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ
154
تو فقط بشری همچون مائی؛ اگر راست میگویی آیت و نشانهای بیاور!»
[تفسیر]
قَالَ هَٰذِهِ نَاقَةٌ لَّهَا شِرْبٌ وَلَكُمْ شِرْبُ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ
155
گفت: «این ناقهای است (که آیت الهی است) برای او سهمی (از آب قریه)، و برای شما سهم روز معینّی است!
[تفسیر]
وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَظِيمٍ
156
کمترین آزاری به آن نرسانید، که عذاب روزی بزرگ شما را فرا خواهد گرفت!»
فَعَقَرُوهَا فَأَصْبَحُوا نَادِمِينَ
157
سرانجام بر آن (ناقه) حمله نموده آن را «پی» کردند؛ (و هلاک نمودند) سپس از کرده خود پشیمان شدند!
فَأَخَذَهُمُ الْعَذَابُ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
158
و عذاب الهی آنان را فرا گرفت؛ در این، آیت و نشانهای است؛ ولی بیشتر آنان مؤمن نبودند!
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
159
و پروردگار تو عزیز و رحیم است!
[تفسیر]
كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ الْمُرْسَلِينَ
160
قوم لوط فرستادگان (خدا) را تکذیب کردند،
[تفسیر]
إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ
161
هنگامی که برادرشان لوط به آنان گفت: «آیا تقوا پیشه نمیکنید؟!
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
162
من برای شما پیامبری امین هستم!
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ
163
پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید!
وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ
164
من در برابر این دعوت، اجری از شما نمیطلبم، اجر من فقط بر پروردگار عالمیان است!
أَتَأْتُونَ الذُّكْرَانَ مِنَ الْعَالَمِينَ
165
آیا در میان جهانیان، شما به سراغ جنس ذکور میروید (و همجنس بازی میکنید، آیا این زشت و ننگین نیست؟!)
[تفسیر]
وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُم مِّنْ أَزْوَاجِكُم ۚ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ عَادُونَ
166
و همسرانی را که پروردگارتان برای شما آفریده است رها میکنید؟! (حقّاً) شما قوم تجاوزگری هستید!»
قَالُوا لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَا لُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمُخْرَجِينَ
167
گفتند: «ای لوط! اگر (از این سخنان) دست برنداری، به یقین از اخراج شدگان خواهی بود!»
قَالَ إِنِّي لِعَمَلِكُم مِّنَ الْقَالِينَ
168
گفت: «من دشمن سرسخت اعمال شما هستم!
[تفسیر]
رَبِّ نَجِّنِي وَأَهْلِي مِمَّا يَعْمَلُونَ
169
پروردگارا! من و خاندانم را از آنچه اینها انجام میدهند رهایی بخش!»
فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِينَ
170
ما او و تمامی خاندانش را نجات دادیم،
إِلَّا عَجُوزًا فِي الْغَابِرِينَ
171
جز پیرزنی که در میان بازماندگان بود!
ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ
172
سپس دیگران را هلاک کردیم!
وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًا ۖ فَسَاءَ مَطَرُ الْمُنذَرِينَ
173
و بارانی (از سنگ) بر آنها فرستادیم؛ چه باران بدی بود باران انذارشدگان!
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
174
در این (ماجرای قوم لوط و سرنوشت شوم آنها) آیتی است؛ امّا بیشترشان مؤمن نبودند.
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
175
و پروردگار تو عزیز و رحیم است!
كَذَّبَ أَصْحَابُ الْأَيْكَةِ الْمُرْسَلِينَ
176
اصحاب ایکه [= شهری نزدیک مدین] رسولان (خدا) را تکذیب کردند،
[تفسیر]
إِذْ قَالَ لَهُمْ شُعَيْبٌ أَلَا تَتَّقُونَ
177
هنگامی که شعیب به آنها گفت: «آیا تقوا پیشه نمیکنید؟!
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
178
مسلّماً من برای شما پیامبری امین هستم!
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ
179
پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید!
وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ
180
من در برابر این دعوت، پاداشی از شما نمیطلبم؛ اجر من تنها بر پروردگار عالمیان است!
۞ أَوْفُوا الْكَيْلَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُخْسِرِينَ
181
حق پیمانه را ادا کنید (و کم فروشی نکنید)، و دیگران را به خسارت نیفکنید!
[تفسیر]
وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ
182
و با ترازوی صحیح وزن کنید!
وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ
183
و حق مردم را کم نگذارید، و در زمین تلاش برای فساد نکنید!
وَاتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ
184
و از (نافرمانی) کسی که شما و اقوام پیشین را آفرید بپرهیزید!»
[تفسیر]
قَالُوا إِنَّمَا أَنتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ
185
آنها گفتند: «تو فقط از افسونشدگانی!
وَمَا أَنتَ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا وَإِن نَّظُنُّكَ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ
186
تو بشری همچون مائی، تنها گمانی که درباره تو داریم این است که از دروغگویانی!
فَأَسْقِطْ عَلَيْنَا كِسَفًا مِّنَ السَّمَاءِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ
187
اگر راست میگویی، سنگهایی از آسمان بر سر ما بباران!»
[تفسیر]
قَالَ رَبِّي أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ
188
(شعیب) گفت: «پروردگار من به اعمالی که شما انجام میدهید داناتر است!»
فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ ۚ إِنَّهُ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
189
سرانجام او را تکذیب کردند، و عذاب روز سایبان (سایبانی از ابر صاعقهخیز) آنها را فراگرفت؛ یقیناً آن عذاب روز بزرگی بود!
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
190
در این ماجرا، آیت و نشانهای است؛ ولی بیشتر آنها مؤمن نبودند.
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
191
و پروردگار تو عزیز و رحیم است!
وَإِنَّهُ لَتَنزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ
192
مسلّماً این (قرآن) از سوی پروردگار جهانیان نازل شده است!
[تفسیر]
نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ
193
روح الامین آن را نازل کرده است...
عَلَىٰ قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ
194
بر قلب (پاک) تو، تا از انذارکنندگان باشی!
بِلِسَانٍ عَرَبِيٍّ مُّبِينٍ
195
آن را به زبان عربی آشکار (نازل کرد)!
وَإِنَّهُ لَفِي زُبُرِ الْأَوَّلِينَ
196
و توصیف آن در کتابهای پیشینیان نیز آمده است!
أَوَلَمْ يَكُن لَّهُمْ آيَةً أَن يَعْلَمَهُ عُلَمَاءُ بَنِي إِسْرَائِيلَ
197
آیا همین نشانه برای آنها کافی نیست که علمای بنی اسرائیل بخوبی از آن آگاهند؟!
[تفسیر]
وَلَوْ نَزَّلْنَاهُ عَلَىٰ بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ
198
هرگاه ما آن را بر بعضی از عجم [= غیر عرب] ها نازل میکردیم...
فَقَرَأَهُ عَلَيْهِم مَّا كَانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ
199
و او آن را بر ایشان میخواند، به آن ایمان نمیآورند!
كَذَٰلِكَ سَلَكْنَاهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ
200
(آری،) این گونه (با بیانی رسا) قرآن را در دلهای مجرمان وارد میکنیم!
[تفسیر]
لَا يُؤْمِنُونَ بِهِ حَتَّىٰ يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ
201
(امّا) به آن ایمان نمیآورند تا عذاب دردناک را با چشم خود ببینند!
فَيَأْتِيَهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ
202
ناگهان به سراغشان میآید، در حالی که توجّه ندارند!
فَيَقُولُوا هَلْ نَحْنُ مُنظَرُونَ
203
و (در آن هنگام) میگویند: «آیا به ما مهلتی داده خواهد شد؟!»
أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ
204
آیا برای عذاب ما عجله میکنند؟!
أَفَرَأَيْتَ إِن مَّتَّعْنَاهُمْ سِنِينَ
205
به ما خبر ده، اگر (باز هم) سالیانی آنها را از این زندگی بهرهمند سازیم...
ثُمَّ جَاءَهُم مَّا كَانُوا يُوعَدُونَ
206
سپس عذابی که به آنها وعده داده شده به سراغشان بیاید...
مَا أَغْنَىٰ عَنْهُم مَّا كَانُوا يُمَتَّعُونَ
207
این تمتع و بهرهگیری از دنیا برای آنها سودی نخواهد داشت!
[تفسیر]
وَمَا أَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍ إِلَّا لَهَا مُنذِرُونَ
208
ما هیچ شهر و دیاری را هلاک نکردیم مگر اینکه انذارکنندگانی (از پیامبران الهی) داشتند.
ذِكْرَىٰ وَمَا كُنَّا ظَالِمِينَ
209
تا متذکّر شوند؛ و ما هرگز ستمکار نبودیم! (که بدون اتمام حجّت مجازات کنیم)
وَمَا تَنَزَّلَتْ بِهِ الشَّيَاطِينُ
210
شیاطین و جنیّان (هرگز) این آیات را نازل نکردند!
[تفسیر]
وَمَا يَنبَغِي لَهُمْ وَمَا يَسْتَطِيعُونَ
211
و برای آنها سزاوار نیست؛ و قدرت ندارند!
إِنَّهُمْ عَنِ السَّمْعِ لَمَعْزُولُونَ
212
آنها از استراق سمع (و شنیدن اخبار آسمانها) برکنارند!
فَلَا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ فَتَكُونَ مِنَ الْمُعَذَّبِينَ
213
(ای پیامبر!) هیچ معبودی را با خداوند مخوان، که از معذّبین خواهی بود!
وَأَنذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ
214
و خویشاوندان نزدیکت را انذار کن!
[تفسیر]
وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
215
و بال و پر خود را برای مؤمنانی که از تو پیروی میکنند بگستر!
فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تَعْمَلُونَ
216
اگر تو را نافرمانی کنند بگو: «من از آنچه شما انجام میدهید بیزارم!»
وَتَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ
217
و بر خداوند عزیز و رحیم توکّل کن!
الَّذِي يَرَاكَ حِينَ تَقُومُ
218
همان کسی که تو را به هنگامی که (برای عبادت) برمیخیزی میبیند؛
[تفسیر]
وَتَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ
219
و (نیز) حرکت تو را در میان سجدهکنندگان!
إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
220
اوست خدای شنوا و دانا.
هَلْ أُنَبِّئُكُمْ عَلَىٰ مَن تَنَزَّلُ الشَّيَاطِينُ
221
آیا به شما خبر دهم که شیاطین بر چه کسی نازل میشوند؟!
تَنَزَّلُ عَلَىٰ كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ
222
آنها بر هر دروغگوی گنهکار نازل میگردند؛
يُلْقُونَ السَّمْعَ وَأَكْثَرُهُمْ كَاذِبُونَ
223
آنچه را میشنوند (به دیگران) القا میکنند؛ و بیشترشان دروغگو هستند!
وَالشُّعَرَاءُ يَتَّبِعُهُمُ الْغَاوُونَ
224
(پیامبر اسلام شاعر نیست؛) شاعران کسانی هستند که گمراهان از آنان پیروی میکنند.
[تفسیر]
أَلَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِي كُلِّ وَادٍ يَهِيمُونَ
225
آیا نمیبینی آنها در هر وادی سرگردانند؟
وَأَنَّهُمْ يَقُولُونَ مَا لَا يَفْعَلُونَ
226
و سخنانی میگویند که (به آنها) عمل نمیکنند؟!
إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيرًا وَانتَصَرُوا مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُوا ۗ وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنقَلَبٍ يَنقَلِبُونَ
227
مگر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام میدهند و خدا را بسیار یاد می کنند، و به هنگامی که مورد ستم واقع میشوند به دفاع از خویشتن (و مؤمنان) برمیخیزند (و از شعر در این راه کمک میگیرند)؛ آنها که ستم کردند به زودی میدانند که بازگشتشان به کجاست!