ترجمه
اوست كه خورشید را درخشنده و ماه را تابان قرار داد و براى حركتِ ماه منزلگاههایى قرار داد تا شمارهى سالها و حساب را بدانید. خداوند اینها را جز بر اساس حقّ نیافریده است. خداوند آیات را براى آنان كه (مىخواهند) بدانند، به تفصیل بیان مىكند.
نکته ها
در قرآن، براى خورشید كلماتى همچون «سراج» و «ضیاء» به كار رفته كه به معناى نور شدید و قوى است، و در مورد ماه، كلمات «نور» و «مُنیر»، كه نور ضعیف را هم شامل مىشود آمده است.
البتّه اگر «ضیاء» را جمع «ضوء» بگیریم، ممكن است اشاره به این باشد كه خورشید داراى نورهاى گوناگونى است. [210]
مراد از «تفصیل آیات»، شاید گسترش در خلقت باشد، یعنى دست خدا در آفرینش هستى باز است و گسترش خلقت براى اهل فهم، روشن است. [211]
همان گونه كه خداوند حكیم براى شمارش سال، در آسمانها نشانهگذارى كرده است، براى هدایت مردم نیز در زمین رسولان و هادیانى قرار داده است، زیرا نیاز بشر به ارشاد، مهمتر از نیاز او به تعداد سالهاست. [212]
پيام ها
1- حیات همهى موجودات، به نور وحرارت بستگى دارد وخداوند این دو نیاز را به وسیلهى خورشید وماه تأمین كرده است. «جعلالشمس ضیاءً والقمرنورا»
2- در حركت كرات آسمانى و تعیین مدار آنها، به نیازهاى انسان توجّه شده است. «لتعلموا»
3- نظم و ترتیب در حركت ماه، یك تقویم طبیعى، عمومى و همیشگى را بوجود آورده است. «لتعلموا عدد السنین...» (از تغییر شكل ماه، مىتوان روزشمارى كرد)
4- معیار محاسبات در امور شرعى، سال وماه قمرى است. «لتعلموا عددالسنین و...»
5 - عدد، آمار وحساب، در زندگى انسان نقش مهمّى دارد. «لتعلموا عدد السنین و الحساب»
6- آفرینش، بیهوده نیست، بلكه بر اساس حقّ است. «بالحقّ»
7- از شیوههاى تعلیم و تربیت، روشن وباز كردن مطالب است، نه كلّى گویى. «یفصّل الآیات»
8 - پى بردن به رازهاى آفرینش، نیازمند فكر و تعلیم است. «لقوم یعلمون»