ترجمه
و (تو) در هیچ حال (و اندیشهاى) نیستى و هیچ بخشى از قرآن را نمىخوانى و (شما مردم) هیچ عملى را انجام نمىدهید، مگر آنكه آنگاه كه وارد آن (كار) مىشوید، ما بر شما گواهیم وچیزى به وزنِ ذرّهاى، نه در زمین ونه در آسمان از پروردگارت پوشیده نیست و نه كوچكتر از آن و نه بزرگتر نیست، جز آنكه در كتاب روشن ثبت است.
نکته ها
«كتاب مبین»، لوح محفوظ یا علم وسیع خداوند به همهى موجودات هستى است كه هم اعمال انسان را شامل مىشود و هم اشیاى كوچك و بزرگ را در زمین و آسمان.
امام صادق علیه السلام فرمود: هرگاه پیامبر این آیه را مىخواند، به شدّت مىگریست. [297]
پيام ها
1- همهى كارهاى پیامبر اكرمصلى الله علیه وآله مهّم است، چون الگو و اسوه است. (تعبیر به شأن، نشانهى مهم بودن كار است) «ما تكون فى شأن»
2- حتّى رسول خداصلى الله علیه وآله هم زیر نظر است. «وما تكون...الا كنّا علیكم شهوداً»
3- در تلاوت قرآن باید مواظب بود غلط خوانده نشود، چون علاوه بر تبعاتِ منفى آن، گواهانى كار ما را زیر نظر دارند. «ماتتلوا...الا كنّا علیكم شهوداً»
4- خداوند، هم شاهد بر افكار بشر، «شأنٍ» هم بر گفتار «تتلوا» وهم بر كردار اوست. « لا تعملون من عملٍ الا كنّا علیكم شهودا»
5 - تلاوت قرآن، در ردیف مقام رسالت وهمهى اعمالِ مردم قرار دارد. (در این آیه، گواه وشاهد بودن خدا بر سه چیز مطرح شده: همهى امور پیامبر، همهى كارهاى مردم وتلاوت قرآن، واین تعبیر نشانهى اهمیّت تلاوت قرآن است)
6- جهان محضر خدا و او شاهد بر اعمالِ ماست، پس مهلتى كه به ما مىدهد، نشان غفلت یا عدم احاطهى او نیست. «كنّا علیكم شهوداً»
7- هم خدا و هم فرشتگان شاهد بر اعمال بشرند. «كنّا علیكم شهوداً»
8 - توجّه به حضور خداوند، موجب شرم و حیا از او مىشود. «شهوداً»
9- علم خداوند به دور و نزدیك، كوچك و بزرگ، ظاهر و باطن، یكسان است. «مثقال ذرّة ، فىالارض، فى السماء، اصغر ، اكبر»