ترجمه
چرا اهل هیچ شهرى (به موقع) ایمان نیاورد كه (ایمانش به او) سود بخشد؟ مگر قوم یونس (كه وقتى در آخرین لحظه ایمان آوردند،) ما عذاب خوار كننده را در زندگى دنیا از آنان برطرف كردیم و تا مدّتى بهرهمندشان ساختیم.
نکته ها
با اینكه در این سوره، تاریخ حضرت نوح و موسى به تفصیل بیان شده، امّا داستان توبهى قوم یونس در نصف آیه و با اشاره آمده است، ولى نام این سوره را سوره یونس نهادهاند، شاید به خاطر حسّاسیّت و اهمیّت كار قوم یونس باشد كه در آخرین لحظهها توبه كردند و خداوند توبهى آنان را پذیرفت.
امام صادق علیه السلام فرمود: حضرت یونس علیه السلام از سى سالگى تا 63 سالگى تبلیغ كرد، تنها دو نفر به او ایمان آوردند. حضرت، مردم را نفرین كرد و از میان آنان رفت. یكى از آن دو مؤمن كه حكیمى دانا بود، با دیدن نفرین پیامبر و رفتنش از آن منطقه، بر بلندى رفت و با فریاد به مردم هشدار داد. مردمِ متأثّر شده و با راهنمایى او از شهر بیرون رفتند و میان خود و فرزندانشان فاصله انداختند و به درگاه خدا ناله و توبه كردند تا بخشوده شدند. یونس علیه السلام چون برگشت، دید كه آن قوم هلاك نشدهاند، سبب را پرسید، ماجرا را برایش شرح دادند. [366]
366) تفاسیر مجمعالبیان و صافى.
پيام ها
1- انسان مىتواند حتى در لب پرتگاه، خود را حفظ كند. «الاّ قوم یونس»
2- ایمان و توبهى به موقع، عذاب الهى را برطرف مىسازد «لمّا امنوا كشفنا»
(از میان تمام اقوام تكذیب كنندهى گذشته، تنها قوم یونس بود كه به موقع توبه كرده و ایمان آوردند)
3- سرنوشت مردم به دست خودشان است. «آمنوا كشفنا»
4- رمز خوشبختى انسانها در دنیا نیز ایمان است. «آمنوا ... متعنا»
5 - دعا و نیایش، هم بلا را رفع مىكند، هم كامیابى مىآورد. (با توجّه به شأن نزول) «كشفنا، متّعنا»