ترجمه
(خداوند در پاسخ) فرمود: اى نوح! او (در واقع) از خاندان تو (و نبوّت) نیست، او (داراى) عمل ناشایستى است، پس چیزى را كه به آن علم ندارى از من مخواه، همانا من تو را موعظه مىكنم كه (مبادا) از جاهلان باشى.
نکته ها
مراد از «فلاتسئلن» در مورد پیامبر معصوم، آن نیست كه سؤالى واقع شده بود، زیرا حضرت نوح در آیهى بعد مىفرماید: «انّى اعوذ بك ان اسئلك ما لیس لى به علم»، بلكه منظور آن است كه مبادا سؤال كنى! البتّه مطلبى كه براى نوح پیش آمد، این بود كه خیال مىكرد فرزندش اهل است و خداوند به او فرمود: او از اهل تو نیست.
روایات بسیارى از پیامبر و ائمهعلیهم السلام به ما رسیده است كه با این عبارت آغاز مىشود: «لیس منّا» یعنى از ما نیست، كه به نمونهاى از آنها اشاره مىشود:(71)
پیامبرصلى الله علیه وآله فرمودند: «مَن غَشّ مسلماً فلیس منّا» هركس به مسلمانى خیانت كند، از ما نیست.
در روایت دیگرى فرمودند: «مَن اكرمه الناس اتّقاء شرّه فلیس منّى» آن كس كه مردم او را از روى ترس احترام بگذارند، از من نیست.
در حدیثى دیگر آن حضرت فرمودند: «مَن اصبح و لم یهتمّ بامور المسلمین فلیس بِمسلم» هر كس كه هر صبح در فكر خدمت به مسلمین نباشد، مسلمان نیست.
سؤال: در آیهى 10 سورهى تحریم در مورد همسر نوح و لوط مىخوانیم: «خانتا» خیانت كردند، و در اینجا خداوند مى فرماید: اى نوح! فرزند تو از اهل تو نیست، آیا از این دو آیه، زنازاده بودن فرزند نوح استفاده نمىشود؟
پاسخ: اوّلاً: مراد از خیانتِ زن نوح، افشاى اسرار و كمك به كفّار است، نه امر دیگر.
ثانیاً: این آیه دلیل اهل نبودنِ پسر نوح را عملِ غیر صالحِ فرزند مىداند، نه چیز دیگر.
71) غالب این روایات در سفینةالبحار، جلد دوّم، صفحهى 318 و 691 آمده است.
پيام ها
1- پیوند مكتبى، حاكم بر پیوند خانوادگى وخویشاوندى است.(72) «انّه لیس من اهلك» (دلیل نجات گروهى از غرق شدن، ایمانشان بهنوح بود، نه چیز دیگر)
2- گاهى انسان در كار خیر یا شرّ چنان غوطهور مىشود كه گویا یكپارچه آن عمل مىشود. «انّه عمل غیر صالح»
3- پیامبران نیز به موعظه الهى نیاز دارند. «انى اعظك» (خداوند پیامبران خود را در لحظههاى حسّاس، هشدار داده و حفظ مىكند)
4- از كارهاى جاهلانه باید پرهیز كرد. «من الجاهلین» (تقاضاى كارى از خداوند اگر با حكمت نباشد، تقاضاى جاهلانه است)
72) لذا سلمان از اهل بیت پیامبر مىشود، امّا بر ابولهب عموى پیامبر، نفرین نثار مىشود.