ترجمه
و اینگونه پرودگارت تو را برمىگزیند و از تعبیر خوابها (و سرانجام امور) به تو مىآموزد و نعمت خویش را بر تو و بر خاندان یعقوب تمام مىكند همانگونه كه پیش از این بر دو پدرت ابراهیم و اسحاق تمام كرد. همانا پرودگارت داناى حكیم است.
نکته ها
تأویل خواب به معناى بیانِ باطن و نحوهى تحقّق خواب است. «احادیث» جمع «حدیث» به معناى نقل ماجراست. از آنجایى كه انسان رؤیاى خود را براى دیگران نقل مىكند، به خواب نیز حدیث گفتهاند.
حضرت یعقوب در این آیه، خواب فرزندش یوسف را براى او تعبیر مىكند و از آیندهاش خبر مىدهد.
گرچه ظاهر آیه آن است كه گویندهى جمله «و كذلك یجتبیك» یا خداوند است و یا حضرت یعقوب كه چون علم او از طرف خداوند است، یك پیشگویى صحیح است و مانعى ندارد به خصوص با توجّه به اینكه در آن زمان یوسف، پیامبر نبوده با جملهى «یجتبیك» مورد خطاب مستقیم خداوند واقع شود.
پيام ها
1- پیامبران، برگزیدگان خداوند هستند. «یَجتبیك»
2- چون یوسفعلیه السلام برگزیده و ... بود به انواع گرفتارىها مبتلا شد تا گوهر وجودش در گرفتارىها نمایانده شود. «یجتبیك» (البلاء للولاء...)*
3- ارزش انسان به سن و سال نیست، ممكن است كسى از نظر سنى كوچكتر ولى از نظر خصلتها و ارزش والاتر باشد. (چنانكه یوسف از برادران خود كوچكتر بود) «یجتبیك ربّك»*
4- اولیاى خدا از یك خواب، آینده افراد را مىبینند. «یَجتبیك رَبّك ویُعَلِّمك»
5 - علوم مهم و دانشهاى كلیدى و اساسى را نباید به هر كس آموخت؛ اوّل باید افراد لایق را گزینش كرد و سپس علوم را در اختیار آنان قرار داد. «یجتبیك ربّك و یعلّمك»*
6- علم، اولین هدیه الهى به برگزیدگان خود است. «یجتبیك ربّك و یُعلّمك»
7- انبیا، شاگردان بلاواسطه خداوند هستند. «یعلّمك»
8 - تعبیر خواب، از امورى است كه خداوند به انسان عطا مىكند. «یُعلّمُك من تأویل الاحادیث»
9- از جمله راههاى ارتباط با غیب، تعبیر رؤیا و خواب است. «یعلّمك من تأویل الاحادیث»*
10- علم آموخته شده به یوسفعلیه السلام نیز محدود بوده است. («من» در جملهى «من تأویل الاحادث»، به معناى بخشى از علم تعبیر خواب است)*
11- مقام نبوّت و حكومت، سرآمد نعمتهاست. «و یتّم نعمته»
12- در فرهنگ قرآن، اجداد در حكم پدر هستند. «اَبَویك من قبل ابراهیم و اسحاق»
13- علم و هدایت و لیاقت یك فرد علاوه بر خود او براى خانواده و خویشاوندان او نیز نعمت و موهبت الهى است. «علیك و على آل یعقوب»*
14- اتمام نعمت بر آل یعقوب نشان از عاقبت به خیرى برادران یوسف دارد. «یتمّ نعمته علیك و على آل یعقوب»*
15- انتخاب انبیا، بر اساس علم و حكمت الهى است. «یجتبیك ... علیمٌ حكیمٌ»