ترجمه
(سراى آخرت) باغهاى جاودانى كه آنان و هر كس از پدران و همسران و فرزندانشان كه صالح بودهاند بدان داخل مىشوند و فرشتگان از هر درى (براى تبریك و تهنیت) بر آنان وارد مىشوند.
نکته ها
از میان 127 مرتبهاى كه «جنّات» و «جنّت» در قرآن آمده، تنها 11 مورد از آن تعبیر «جنّات عدن» دارد كه طبق حدیثى از درّالمنثور، به معناى بهشت مخصوص است.(106)
رسول اكرمصلى الله علیه وآله فرمودند: هر كس مىخواهد زندگى و مرگش همچون زندگى و مرگ من باشد و به «جنّات عدن» كه بهشت من است وارد شود، باید علىّابنابیطالبعلیهما السلام و ذریّهى او را، رهبر و امام خود قرار دهد كه آنها در علم و فهم، برترین انسانها و هادى مردم به سوى هدایتاند.(107)
بارها در قرآن آمده است كه افراد صالحِ یك خانواده، در بهشت نیز در كنار هم خواهند بود و از مصاحبت یكدیگر لذت خواهند برد. البتّه ذكر عنوان بعضى از افراد خانواده مثل پدر، همسر و فرزند در آیه شریفه فوق دلالت بر خصوصیّتى ندارد و شامل همه افراد صالح خانواده، اعم از افراد مذكور و مادران، خواهران و برادران نیز مىشود. در ضمن شاید علت عدم ذكر نام مادر آن باشد كه مادر، همسر پدر است و مشمول «ازواج» مىگردد، همان گونه كه خواهر و برادر، ذریّه پدر، و عمو و عمّه از ذُرارى آباء شمرده مىشوند.
آنچه از آیات الهى به دست مىآید این است كه فرشتگان، در همه احوال در دنیا و آخرت (برزخ و قیامت) با انسان ارتباط دارند، گاهى بر او درود و صلوات مىفرستند، «یصلى علیكم و ملائكته»(108) گاهى براى او استغفار و طلب بخشش مىكنند، «و یستغفرون للذین آمنوا»(109) و زمانى هم براى او دست به دعا برمىدارند، «ربّنا وادخلهم جنّات عدن»(110) در هنگام مرگ و شروع عالم برزخ نیز با شعار و تلقین «الاتخافوا و لاتحزنوا»(111) و با جمله «سلام علیكم» جان آنها را مىگیرند. «الّذین تتوفّاهم الملائكة طیّبین یقولون سلام علیكم»(112) و در آخرت نیز از هر سو بر آنان سلام مىكنند.
براى بهشت هشت درب ذكر شده كه با تعداد اوصافى كه براى اولوا الالباب در آیات اخیر شمرده شده مطابقت دارد. گویا هر كدام از این صفتهاى هشتگانه، درى از درهاى بهشت و راهى بسوى سعادت ابدى را به سوى انسان باز مىكند.
هر پدر و فرزند، هر زن و شوهر و هر آباء و ذریّهاى در بهشت به یكدیگر ملحق نمىشوند و در كنار هم قرار نمىگیرند، زیرا در روز قیامت، انساب و اسباب، كارساز نیستند. «فلا انساب بینهم»(113) و آن روز هر كس در گرو اعمال خویش است، «كلّ نفس بما كسبت رهینه»(114) و جز سعى و تلاش، چیز دیگرى مؤثر نیست، «لیس للانسان الاّ ما سعى»(115) بنابراین ورود بعضى از بستگان بر بعضى دیگر، تنها به خاطر لیاقت و صلاحیّت فردى خود آنهاست. مشابه این آیه را مىتوان در سورههاى غافر، آیه 7 وطور آیه 21 نیز مشاهده كرد.
106) تفسیر فرقان.
107) تفسیر نورالثقلین.
108) احزاب، 43.
109) غافر، 7.
110) غافر، 8.
111) فصّلت، 30.
112) نحل، 32.
113) مؤمنون، 101.
114) مدّثر، 38.
115) نجم، 39.
پيام ها
1- شرط ورود به بهشت، صالح بودن است. «و من صلح»
2- خانواده بهشتى، خانوادهاى است كه بین اعضاى آن همبستگى و صمیمیت در مسیر حق باشد. «صَلَح من ابائهم»
3- توجه به عواطف در اسلام یك اصل است. براى انسان زندگى در بهترین مكانها ولى بدور از خانواده، صفایى ندارد.«یدخلونها ومن صلح من آبائهم»