ترجمه
واگر به واسطه قرآن كوهها به حركت درآیند یا زمین به آن قطعه‏قطعه شود یا به واسطه آن مردگان به سخن آیند، (باز ایمان نمى‏آورند.) بلكه تمام امور بدست خداست. آیا مومنان (از این سنگدلان) مأیوس نشده‏اند (و نمى‏دانند) كه اگر خدا مى‏خواست قطعاً (با قهر واجبار) همه مردم را به راه مى‏آورد. و پیوسته به كسانى كه كفر ورزیدند به سزاى كارهایى كه كرده‏اند مصیبت كوبنده‏اى مى‏رسد یا آن مصیبت به نزدیك خانه آنان فرو مى‏آید (تا هر لحظه زندگى همراه با دغدغه داشته باشند و این دلهره همچنان ادامه دارد) تا آنگاه كه وعده الهى فرا رسد البته خداوند وعده‏اى كه داده خلاف نمى‏كند.

نکته ها
این آیه اوج عناد و لجاجت كفّار را بیان مى‏كند. نظیر آیه 111 سوره انعام كه مى‏فرماید: اگر ما فرشتگان را بر خود آنها نازل كنیم و مردگان با آنها سخن بگویند و همه چیز روبروى آنان محشور شود باز هم ایمان نخواهند آورد.
قرآن كتابى است كه محكمتر از كوهها را تكان داد و بالاتر از مرده‏هاى جسمانى را زنده كرد. عقول و دلهاى مرده و سنگِ مردم جاهل عرب را حیات داد. و اگر كتابى باشد كه بتواند كوهها را تكان دهد و مردگان را زنده گرداند، آن همین قرآن است. «او من كان میتاً فاحییناه...»(167)
از فرمایش امام كاظم‏علیه السلام استفاده مى‏شود كه در قرآن، علوم ورموزى است كه مى‏توان به واسطه آنها در طبیعت تصرف كرد.(168)«سُیّرت به، قُطّعت به، كُلّم به»

پيام ها
 1- انتظار نداشته باشید كه همه مردم ایمان بیاورند. «لو یشاءاللَّه لهدى الناس جمیعاً»
 2- عناد ولجاجت، درد بى‏درمان جوامع بشرى است. (اگر كسى طالب و جویاى حقّ باشد، یك معجزه هم براى ایمان آوردن كافى است) «قرآناً سُیّرت به، قطّعت به، كلّم به»
 3- در جهان بینى الهى همه كاره خداست. «بل للَّه الامر جمیعاً»
 4- معجزه، تحت اراده خداوند است. نه بر اساس پیشنهاد و هوس‏هاى افراد لجوج. «بل للَّه الامر جمیعاً»
 5 - اراده خداوند بر هدایت اختیارى انسان‏هاست، نه اجبار و اكراه آنان. «لو یشاء اللَّه لهدى الناس جمیعاً» چنانكه در آیه‏اى دیگر مى‏فرماید: «لا اكراه فى الدین»(169)
 6- كفّار باید منتظر ضربه‏هایى از جانب خداوند بر كشور و مرزهاى خود باشند. «لایزال الّذین كفروا تصیبهم بما صنعوا قارعه»
 7- قهر خداوند اختصاص به جهان آخرت ندارد. «تصیبهم ... قارعه»
 8 - همه جا موعظه و استدلال كافى و كارساز نیست، گاهى قهر و غضب لازم است. «تصیبهم ... قارعه»
 9- علت نزول بلاها، كردار خود ماست. «بما صنعوا قارعه»
 10- هشدارهاى الهى گاه به صورت مستقیم و نسبت به خودماست و گاه بطور غیر مستقیم و نسبت به دیگران و مناطق اطراف ماست.«تحلّ قریباً من دارهم»
 11- از عذاب دیگران درس عبرت بگیریم. «او تحّل قریباً من دارهم»
 12- هیچگاه در وعده‏ها و وعیدهاى الهى شك نكنیم. «لا یخلف المیعاد»