ترجمه
و (پیامبران ومومنان) در انتظار فتح و پیروزى بودند، و(لى) تمام ستمگران لجوج محروم ماندند.
عاقبتِ این (ستمگران لجوج) دوزخ است، و از آبى بدبو و چركین نوشانده مىشوند.
نکته ها
«وراء» به معناى عاقبت و پایان است، چنانكه در فارسى نیز مىگوییم: پشت سر این غذا مریضى است.(18)
همهى انبیا در انتظار پیروزى بودند. نوح مىگوید: «اَنّى مغلوب فانتصر»(19) خداوندا! من مغلوبم، كمكى برسان. سایر انبیا نیز از خداوند فتح و پیروزى مىخواستند: «ربّنا افتح بیننا و بین قومنا بالحقّ و انت خیر الفاتحین»(20) پروردگارا! میان ما و قوم ما به حقّ حكم كن، كفّار نیز به مسلمانان مىگفتند: شما كه مىگویید ما در روزى پیروز خواهیم شد، پس آن روز كى فرا مىرسد؟ «مَتى هذا الفتح»(21) این جاست كه قرآن كریم در آیات بسیارى از پیروزى پیامبران و نابودى كافران و عذاب آنان سخن مىگوید و با قاطعیّت به كفّار اعلام مىكند كه آن روز به زودى فرا مىرسد.
نوشیدنىهاى دوزخیان در قیامت سوزنده است نه سیراب كننده:
الف: «سُقُوا ماءً حمیماً فقطّع امعاءهم»(22) از آب جوشانى نوشانده مىشوند كه درون آنها را قطعه قطعه مىكند.
ب: «یغاثوا بماءٍ كالمُهل یشوى الوجوه»(23) از آبى همچون مس گداخته پذیرایى مىشوند، كه حرارت آن صورتها را كباب مىكند.
اما اهل بهشت در كنار نهرهایى از آب گوارا زندگى مىكنند و از شیر و عسل مصفّا كه از طرف خداوند براى آنان آماده شده است استفاده مىكنند و از همهى نعمتهاى الهى بهرهمندند. «و سقاهم ربّهم شراباً طهوراً»(24)
در تاریخ آمده است: یكى از ستمگران بنىامیّه به نام «ولیدبنیزید بن عبدالملك» روزى براى آگاه شدن از آیندهاش، قرآن را باز كرد و چشمش به این آیه «واستفتحوا...» افتاد، عصبانى شد و قرآن را پاره كرد و شعرى به این مضمون سرود: اى قرآن! تو مرا جبّار عنید مىدانى و تهدیدم مىكنى؟ آرى، من همان جبّار عنیدم. من امروز تو را پاره مىكنم، تا در قیامت گواهى دهى كه ولید مرا پارهپاره كرد.(25)
18) تفسیر نمونه.
19) قمر، 10.
20) اعراف، 89.
21) سجده، 28.
22) محمد، 15.
23) كهف، 29.
24) انسان، 21.
25) تفسیر نمونه.