ترجمه
(در قیامت به انسان گفته مىشود:) كتابت را بخوان، كافى است كه امروز، خودت حسابگر خویش باشى.
نکته ها
امام صادقعلیه السلام مىفرماید: انسان، اعمال خویش را در پروندهى خود چنان واضح مىبیند كه گویى همان ساعت آن را مرتكب شده است.(40)
فخر رازى مىگوید: مراد از كتاب، صفحهى روح است كه اعمال انسان در آن اثر مىگذارد و مراد از خواندن، درك و فهم آن است.(41) در تفسیر المیزان، از كتاب، به نفس اعمال تفسیر شده است.
در روایات بسیارى توصیه شده كه انسان پیش از قیامت، به حساب كار خود رسیدگى كند. «حاسبوا انفسكم قبل أن تُحاسبوا»(42) و اینگونه محاسبهها، زمینهى بیدارى انسان و نبود آن نشانهى غفلت اوست.
در حدیث آمده است: هر كس در دنیا از خود حساب بكشد، حسابش در آخرت آسان است. پس باید در همین دنیا كتاب زندگى و پروندهى اعمال خود را بخوانیم تا ضعفها را جبران و از بدىها توبه كرده و به اعمال نیك خود بیافزاییم.(43)
40) تفسیر نورالثقلین.
41) تفسیر كبیر.
42) بحار، ج 70، ص 73.
43) پدرى از فرزندش خواست تمام كردار یك روزش را بنویسد، فرزند انجام داد. روز دیگر باز پدر همان تقاضا را تكرار كرد. فرزند به جزع افتاد كه این كار دشوار است، معافم بدار. پدر گفت: فرزند عزیزم! اینگونه تمام اعمالت ثبت مىشود و البتّه در قیامت كشف شده و از كردارت شرمنده خواهى شد. (تفسیر كشفالاسرار)
پيام ها
1- در قیامت، همهى مردم قادر به خواندن نامهى اعمال خود مىشوند. «اِقرَء»
2- در قیامت، وجدانها بیدار مىشود. «نفسك»
3- قیامت، تنها دادگاهى است كه مجرم علیه خودش حكم مىكند. «كفى بنفسك الیوم علیك حسیبا»