ترجمه
و چون با پیمانه داد وستد كنید، پیمانه را تمام دهید و با ترازوى درست وزن كنید، كه این بهتر و سرانجامش نیكوتر است.
نکته ها
«قِسطاس»، از تركیب دو كلمهى «قِسط» به معناى عدل و «طاس» به معناى كفهى ترازو مىباشد.(96) در حدیث آمده است: امام معصوم، نمونه و مصداق «قسطاس مستقیم» در جامعهى اسلامى است.(97)
مسائل داد وستد و رعایت حقوق مردم در معاملات، چنان مهم است كه قرآن بارها روى آن تأكید كرده و بزرگترین آیه قرآن،(98) مربوط به آن و سورهاى به نام «مطففّین» (كمفروشان) نام نهاده شده است. اوّلین دعوت بعضى پیامبران، همچون حضرت شعیب نیز ترك كمفروشى بوده است.(99)
96) تفسیر المیزان.
97) بحار، ج24، ص187.
98) بقره، 282.
99) شعراء، 181 - 183.
پيام ها
1- بازار مسلمانان، باید از تقلّب و كمفروشى دور باشد و فروشندهى آن باید امین، دقیق، درستكار و با حساب و كتاب باشد. «اوفوا الكیل»
2- ایفاى كیل و پیمانهى صحیح، از نمونههاى وفاى به پیمان است كه در آیهى قبل گذشت، زیرا معامله، نوعى تعهّد است. «اوفوا بالعهد... اوفوا الكیل»
3- ترازو و وسایل سنجش و محاسبات تجارى، باید سالم و دقیق باشد. «وزنوا بالقسطاس المستقیم»
4- دقّت در ترازو، وزن و محاسبات، عامل خیر وبركت است و كمفروشى، خیر و بركت را مىبرد. «ذلك خیرٌ»
5 - فلسفهى فرمانهاى الهى، خیر خود انسانهاست. «اوفوا، زنوا... ذلك خیر»
6- درستكارى اقتصادى، برتر از دارایى وكسب مال از راه كمفروشى است. نتیجهى دادوستد درست و رعایت حقوق مردم، به خود انسان باز مىگردد، چون ایجاد اعتماد مىكند، ولى كمفروشى و نادرست بودن میزان و حساب، جامعه را به فساد مالى و سلب اعتماد مىكشاند. پس پایان و پیامد خوب، در گرو درستكارى است. «ذلك خیر»
7 - كسب صحیح، موجب خوش عاقبتى است. «احسن تأویلاً»
كمفروش گرچه به سود موّقت مىرسد، ولى از دست دادن اعتبار دنیوى و فراهم شدن عذاب اخروى، كار او را بدفرجام مىكند.