ترجمه
وبه یادآور زمانى كه بهفرشتگان گفتیم: براى آدم سجده كنید. پس سجده كردند، مگر ابلیس كه گفت: آیا براى كسى سجده كنم كه از گل آفریدهاى؟!
نکته ها
در قرآن بارها به مسألهى سجود فرشتگان و سرپیچى ابلیس اشاره شده است.
ابلیس، از جنّ است، «كان من الجنّ»(139) ولشكریانى دارد، «وجنود ابلیس اجمعون»(140) و سپاه او پیاده و سواره، «و اَجلِب علیهم بخَیلك و رَجِلِك»(141) و عامل انحراف و سجده نكردنش نیز قیاس خاك و آتش بود. «خلقتنى من نارٍ و خلقته من طین»(142)
139) كهف، 50.
140) شعراء، 95.
141) اسراء، 64.
142) اعراف، 12.
پيام ها
1- سجده براى غیر خدا، اما به فرمان خداوند، مانعى ندارد. «قلنا...اُسجدوا لآدم»
2- انسان گل سرسبد موجودات است، چرا كه فرشتگان معصوم در برابر او سجده كردند. «اُسجدوا لآدم فسجدوا»
3- فرشتگان، تسلیم فرمان خدایند. «اُسجدوا... فسجدوا»
4- اعتقاد به برترىهاى موهوم، شیطانى است، زیرا شیطان، به برترى نوع خود عقیده داشت. «ءاسجد لمن خلقت طیناً»
5 - اعتراض به حكمت، عدل وامر خدا، بدتر از سجده نكردن است. «ءاسجد...»
6- ابلیس موجودى سنجشگر و داراى اختیار است. «الاّ ابلیس ءاسجد...»
7- اجتهاد در مقابل نصّ ممنوع است. (ابلیس، در برابر نصّ خداوند، اجتهاد كرد) «قلنا... اُسجدوا... ءاسجد لمن خلقت طیناً»
8 - ریشهى معصیت گاهى خودبرتربینى است. «ءاسجد لمن خلقت طیناً»
9- حسد ابلیس، چشم حقیقت بین او را بست، خاك و گل بودن آدم را دید، ولى روح الهى «نفخت فیه من روحى»(143) او را ندید. «ءاسجد... طیناً»
10- ابلیس ملاك ارزش را عناصر مادّى مىپندارد. «طیناً»
143) حجر، 29.