ترجمه
پس آیا دیدى كسى را كه به آیات ما كفر ورزید و گفت: قطعاً به من مال وفرزند (بسیار) داده خواهد شد!
آیا (این خوش خیالى به خاطر آن است كه) از غیب آگاه است، یا از خداى رحمان تعهّدى گرفته است؟
هرگز (چنین نیست،) به زودى هر چه مىگوید مىنویسیم و براى همیشه عذابش مىكنیم.
و هر چه (از مال و فرزند) دم مىزند ما وارث خواهیم شد و او بى كس و تنها نزد ما خواهد آمد.
نکته ها
امام باقرعلیه السلام دربارهى شأن نزول «أفرأیت الّذى كفر» فرمودند: عاصبن وائل به خبّاب بدهكار بود، خبّاب براى دریافت طلب خود نزد او آمد، ولى عاص گفت: آیا شما معتقد نیستید كه در بهشت طلا و نقره و حریر هست؟ خبّاب گفت: آرى؛ عاص گفت: پس وعدهى ما در بهشت و قسم مىخورم كه در بهشت بهتر از آنچه شما دادید به شما داده شود.(134)
134) تفسیر قمى، ج2، ص53.
پيام ها
1- رها كردن خدا و پناه بردن به مال و فرزند، شگفتآور است. «أفرایت»
2- كافر، دین را مانع پیشرفت، وكفر را عامل رشد مىداند. «كفر بایاتنا وقال لاوتینّ»
3- ملاك ارزش نزد كفّار، مال و فرزند است. «لاوتینّ مالاً و ولداً» (كافر در برابر منطق و تهدید، تنها به آنچه در دست دارد دلخوش است.)
4- مرفّهان كج فكر را تحقیر كنید تا در جامعه الگو نشوند. «أفرأیت... اطّلع الغیب... نمدّ له من العذاب»
5 - خداوند با هیچ كس قرار دادى امضا نكرده است. «ام اتّخذ عندالرّحمن عَهدا»
6- گرچه عهد خداوند تخلّف ندارد، ولى كفّار با خداوند عهدى نبستهاند. «ام اتّخذ عند الرّحمن عهدا»
7- پندارهاى باطل را با صراحت سركوب كنید. «كلاّ»
8 - رفتار و گفتار آدمى در دیوان الهى ثبت مىگردد. «سنكتب ما یقول»
9- براى هر گفتار و عملى تا مدّتى مهلت است، شاید پشیمان شده و توبه كند، ولى اگر آن مدّت سرآمد و پشیمان نشد، ثبت مىشود. حرف «سین» در «سنكتب» نشانهى مهلت است.(135)
10- سخن باید به علم و دلیل تكیه داشته باشد، چرا كه انسان مسئول گفتههاى خود است. «سنكتب ما قالوا»
11- در قیامت، انسان مال و فرزندى را كه عامل كفر و غرور او گردیدند، رها مىكند و در پیشگاه خداوند، به تنهایى حاضر مىشود. «یأتینا فرداً»
135) در روایات نیز مىخوانیم: همین كه عمل بدى از انسان سر مىزند، تا مدّتى فرشتگان مأمور به ثبت نیستند، شاید پشیمان شود، ولى پس از پایان مدّت، ثبت مىشود.