ترجمه
پس به (وجدانهاى) خود بازگشتند، پس (به یكدیگر یا به خویش) گفتند: هر آینه شما خودتان ستمگر و ظالمید.
سپس سرهایشان را به زیر انداختند (و با شرمندگى گفتند: اى ابراهیم!) براستى تو خود مىدانى كه اینها (حرف نمىزنند و) اهلسخن گفتن نیستند.
پيام ها
1- بیدار كردن وجدانها، خودیابى، بازگشت به خویشتن و توجّه به فطرت، از اهداف عمده انبیاست. «بل فعله كبیرهم ... فرجعوا الى انفسهم»
2- شرك، ازخود بیگانگى و توحید، خودیابى است. «فرجعوا الى انفسهم»
3- در وقت بیدارى افكار، هر خلافكارى تقصیر را به گردن دیگران مىاندازد. «انّكم انتم الظالمون» چنانكه در قیامت نیز گناهكاران و مجرمین به یكدیگر مىگویند: «لولا انتم لكنّا مؤمنین»(57)
4- تاریخ، فطرت و وجدان، از جمله عوامل روشن كنندهى حقایقاند. «رجعوا الى انفسهم - انتم الظالمون» كسانى كه تا دیروز، ابراهیم را ظالم مىدانستند، «مَن فَعل هذا بآلهتنا انّه لَمن الظالمین» امروز با مراجعه به وجدانهاى خود، خویشتن را ظالم مىدانند. «اِنّكم انتم الظالمون»