ترجمه
و زكریّا (را یاد كن) آنگاه كه پروردگارش را ندا داد: پروردگارا! مرا تنها مگذار و (فرزندى به عنوان وارث به من عطا فرما و البتّه كه) تو خود، بهترین وارثان هستى.
پس (دعاى) او را مستجاب كردیم و یحیى را به او بخشیدیم، و همسرش را (كه نازا بود) براى او شایسته قرار دادیم (و این بخاطر آن بود كه) همانا آنان در كارهاى نیك، شتاب داشتند و مارا از روى امید و بیم مىخواندند و در برابر ما فروتن بودند.
نکته ها
انبیا با پیش آمدن هر مشكلى، به درگاه خداوند شتافته و گشایش آن را از پروردگار خویش خواستار مىشدند. در آیات قبل به نمونههایى از این درخواستها برخورد داشتیم.(75)
رسول خداصلى الله علیه وآله هنگام جنگ خندق به درگاه خداوند چنین عرضه داشت: خدایا! تو عبیدةبن الحارث را روز بدر از من گرفتى و حمزه را روز اُحد، و این علىّ است. آنگاه این آیه را تلاوت فرمودند: «ربّ لا تذرنى فرداً و انت خیر الوارثین»(76)
امام صادق علیه السلام دربارهى «رغباً و رهباً» فرمود: رغبت آن است كه در حال دعا كف دست را به سوى آسمان قرار دهى و رهبت آن است كه پشت دستها به طرف آسمان نمایى.(77)
75) دعاهاى حضرت نوح، ایوب، یونس را در آیات گذشته خواندیم.
76) بحار، ج 38، ص 309.
77) كافى، ج 2، ص 497.
پيام ها
1- هرگز از رحمت الهى مأیوس نشویم. «و زكریا اذ نادى» (خداوند حتّى به انسانى كهنسال همچون زكریا علیه السلام از همسرى نازا فرزند عنایت مىكند.)
2- ذكر كلمهى «ربّ» و تكرار آن در دعا، درخواستها را با اجابت مقرون مىسازد. «نادى ربّه ربّ لا تذرنى»
3- در هنگام دعا، خداوند را با آن صفتى كه با خواسته ما تناسب بیشترى دارد یاد كنیم. «لا تذرنى فرداً و انت خیرالوارثین»
4- ایمان به «خیرالوارثین» بودن خداوند، با آرزوهاى طبیعى مثل علاقه به فرزند و طلب آن از پروردگار، منافاتى ندارد. «لا تذرنى فرداً و انت خیرالوارثین»
5 - دعاى انبیا مستجاب است. «فاستجبنا»
6- فرزند، عطیه الهى است. «و وهبنا له یحیى»
7- خداوند به اولیاى خود نظر خاص دارد. سه بار كلمه «له» تكرار شده است. «فاستجبنا له - و وهبنا له - اصلحنا له»
8 - دست خداوند بسته نیست و مىتواند زن نازا را هم شایستهى بارورى گرداند. «اصلحنا له زوجه»
9- انسان مىتواند از طریق دعا نازائى را اصلاح كند. «فاستجبناله ووهبنا له»
10- سعادت كامل، زمانى است كه همهى اعضاى خانواده در انجام كار خیر، با یكدیگر شریك، همفكر و همگام باشند. «انهم كانوا یسارعون فى الخیرات»
11- آنچه مایهى ارزش بیشتر كارهاى خوبست، سرعت و نشاط در انجام آنهاست. «یسارعون»
12- بیم و امید نسبت به خداوند (خوف و رجا)، دو عنصر ارزشمند، حتّى براى پیامبران است. «رغباً و رهباً»
13- در هنگام دعا باید خدا را با حالت خوف ورجا خواند. «یدعوننا رغباً و رهباً»
14- اولیاى الهى، تنها در مقابل او سر تعظیم فرود مىآورند. «لنا خاشعین» نه «خاشعین لنا»
15- كمالات انسانى زمانى با ارزش است كه دائمى باشد نه زودگذر و موقت. «كانوا یسارعون، یدعوننا، و كانوا لنا خاشعین»
16- سرعت در كار خیر و دعا همراه با بیم و امید، در استجابت دعا مؤثر است. «فاستجبنا له ... كانوا یسارعون فى الخیرات و یدعوننا ...»