1. الفاتحة 2. البقرة 3. آل عمران 4. النساء 5. المائدة 6. الأنعام 7. الأعراف 8. الأنفال 9. التوبة 10. يونس 11. هود 12. يوسف 13. الرعد 14. إبراهيم 15. الحجر 16. النحل 17. الإسراء 18. الكهف 19. مريم 20. طه 21. الأنبياء 22. الحج 23. المؤمنون 24. النور 25. الفرقان 26. الشعراء 27. النمل 28. القصص 29. العنكبوت 30. الروم 31. لقمان 32. السجدة 33. الأحزاب 34. سبأ 35. فاطر 36. يس 37. الصافات 38. ص 39. الزمر 40. غافر 41. فصلت 42. الشورى 43. الزخرف 44. الدخان 45. الجاثية 46. الأحقاف 47. محمد 48. الفتح 49. الحجرات 50. ق 51. الذاريات 52. الطور 53. النجم 54. القمر 55. الرحمن 56. الواقعة 57. الحديد 58. المجادلة 59. الحشر 60. الممتحنة 61. الصف 62. الجمعة 63. المنافقون 64. التغابن 65. الطلاق 66. التحريم 67. الملك 68. القلم 69. الحاقة 70. المعارج 71. نوح 72. الجن 73. المزمل 74. المدثر 75. القيامة 76. الإنسان 77. المرسلات 78. النبأ 79. النازعات 80. عبس 81. التكوير 82. الانفطار 83. المطففين 84. الانشقاق 85. البروج 86. الطارق 87. الأعلى 88. الغاشية 89. الفجر 90. البلد 91. الشمس 92. الليل 93. الضحى 94. الشرح 95. التين 96. العلق 97. القدر 98. البينة 99. الزلزلة 100. العاديات 101. القارعة 102. التكاثر 103. العصر 104. الهمزة 105. الفيل 106. قريش 107. الماعون 108. الكوثر 109. الكافرون 110. النصر 111. المسد 112. الإخلاص 113. الفلق 114. الناس
تعداد آیات: 118
تفسير 23. المؤمنون آية 2
Number of verses: 118
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم
الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ 2
آنها که در نمازشان خشوع دارند؛

ترجمه
قطعاً مؤمنان رستگار شدند.
همان كسانى كه در نمازشان خشوع دارند.

نکته ها

در قرآن، یازده مورد كلمه‏ى فلاح (رستگارى) با كلمه‏ى «لعلّ» (شاید) همراه است: «لعلّكم تفلحون» لكن در سه مورد بدون این كلمه و به طور حتمى مطرح شده است، یكى در همین سوره ویكى در سوره‏ى شمس: «قد أَفلح مَن زكّاها» ودیگرى در سوره‏ى اعلى: «قد اَفلح مَن تَزكّى». از مقایسه این سه مورد با یكدیگر، روشن مى‏شود كه ایمان و تزكیه داراى جوهر واحدى هستند.
برترین و آخرین هدف تمام برنامه‏هاى اسلام، فلاح و رستگارى است. در بسیارى از آیات قرآن از تقوا سخن گفته شده و هدف از احكام دین هم رسیدن به تقواست: «لعلّكم تتّقون» [51] و آخرین هدف تقوا نیز فلاح است: «واتّقوا اللّه لعلّكم تفلحون» [52] جالب است كه مهم‏ترین و آخرین هدف دین اسلام در اوّلین شعار آن آمده است: «قولوا لا اله الاّ اللّه تفلحوا» به یگانگى خداوند ایمان آورید و «لا اله الاّ اللّه» بگویید تا رستگار شوید.
هر شبانه روز، در اذان و اقامه‏ى نمازهاى یومیّه جمله‏ى «حَىّ على الفَلاح» را بیست بار بر زبان مى‏آوریم و هدف نهائى را با فریاد رسا اعلام مى‏كنیم، تا راه را گم نكنیم.
اسلام مى‏گوید: «قد أفلح المؤمنون»، «قد أفلَح مَن تَزكّى‏» [53] كسانى رستگارند كه ایمان و تزكیه‏ى نفس داشته باشند، ولى كفر مى‏گوید: «قد أفلح الیوم مَنِ استعلى» [54] فرعون مى‏گفت: امروز هر كس زور و برترى دارد رستگار است.
كلمه‏ى «فَلاح» به معناى رستن است، شاید دلیل اینكه به كشاورز، «فَلاّح» مى‏گویند آن باشد كه وسیله‏ى رستن دانه را فراهم مى‏كند. دانه كه در خاك قرار مى‏گیرد با سه عمل خود را نجات مى‏دهد و به فضاى باز مى‏رسد: اوّل آنكه ریشه‏ى خود را به عمق زمین بند مى‏كند. دوّم اینكه مواد غذایى زمین را جذب مى‏كند. سوّم آنكه خاك‏هاى مزاحم را دفع مى‏كند.
آرى، انسان هم براى رهایى خود و رسیدن به فضاى باز توحید و نجات از تاریكى‏هاى مادّیات و هوسها و طاغوت‏ها باید مثل دانه همان سه عمل را انجام دهد: اوّل ریشه‏ى عقاید خود را از طریق استدلال محكم كند. دوّم از امكانات خدادادى آنچه را براى تكامل و رشد معنوى اوست جذب كند. سوّم تمام دشمنان و مزاحمان را كنار زند و هر معبودى جز خدا را با كلمه «لا اله» دفع كند تا به فضاى باز توحیدى برسد.
شخصى در حال نماز با ریش خود بازى مى‏كرد، پیامبراكرم‏صلى الله علیه وآله فرمود: اگر او در دل خشوع داشت، در عمل این گونه نماز نمى‏خواند. [55]
امام صادق‏علیه السلام فرمود: مراد از خشوع در نماز، فرونهادن چشم است. [56]
چه كسانى رستگارند؟
1- عابدان. «واعبدوا ربّكم وافعلوا الخیر لعلّكم تفلحون» [57] پروردگارتان را پرستش كنید، شاید رستگار شوید.
2- آنان كه اعمالشان ارزشمند وسنگین است. «فَمَن ثَقُلت مَوازینه فاولئك هم المفلِحون» [58]
3- دورى كنندگان از بخل. «و مَن یُوقَ شُحَّ نفسه فاولئك هم المفلِحون» [59]
4- حزب اللّه. «اَلا اِنّ حزب اللّه هم المفلِحون» [60] حزب خدا رستگارند.
5 - اهل ذكركثیر. «واذكروا اللّه كثیرا لعلّكم‏تفلحون» [61] خدارا بسیار یادكنید تا رستگار شوید.
6- تقوا پیشگان. «فاتّقوا اللّه یا اولى الالباب لعلّكم تُفلِحون» [62] اى خردمندان! تقوا پیشه كنید تا رستگار شوید.
7- مجاهدان. «و جاهدوا فى سَبیله لعلّكم تُفلحون» [63] در راه خدا جهاد كنید تا رستگار شوید.
8 - توبه كنندگان. «تُوبوا الى اللّه جمیعاً ایّها المؤمنون لعلّكم تُفلحون» [64] اى اهل ایمان! همگى توبه كنید تا رستگار شوید.


51) بقره، 183.
52) آل‏عمران، 130.
53) اعلى، 14.
54) طه، 64.
55) تفسیر كنزالدقائق.
56) بحار، ج‏81، ص‏264.
57) حج، 77.
58) اعراف، 8.
59) حشر، 9.
60) مجادله، 22.
61) انفال، 45.
62) مائده، 100.
63) مائده، 35.
64) نور، 31.

پيام ها

1- رستگارى مؤمنان حتمى است. «قد أفلح»
2- ایمان، شرایط و نشانه‏هایى دارد. «المؤمنون الّذین...»
3- نماز، در رأس برنامه‏هاى اسلامى است. «فى صلاتهم»
4- در نماز، حالت وكیفیّت مهم است. «خاشعون»

توضيحات
سیماى سوره‏ى مؤمنون‏
 این سوره كه یكصد وهجده آیه دارد، در مكّه نازل شده است.
 با توجّه به بیان سیماى مؤمنان و آثار و نشانه‏هاى ایمان در آیات ابتدایى این سوره، نام «مؤمنون» براى آن انتخاب گردیده است. البتّه سرگذشت پیامبرانى چون حضرت نوح، هود، موسى و عیسى‏علیهم السلام و پاسخ اقوام مختلف به دعوت آنان در ادامه آمده است.
 در فضیلت تلاوت این سوره، امام صادق‏علیه السلام مى‏فرماید: تداوم بر تلاوت این سوره خصوصاً در روزهاى جمعه، مایه‏ى سعادت دنیا و آخرت و همنشینى با پیامبران الهى در فردوس برین مى‏گردد.(50)

Copyright 2015 almubin.com