ترجمه
و ما هیچ كس را جز به مقدار توانش تكلیف نمىكنیم، و نزد ما كتابى است كه به حقّ سخن مىگوید (و بر كار مردم گواه است) و به آنان هیچ ستمىنمىشود.
نکته ها
در فقه قاعدهاى به نام قاعدهى «نفى عُسر و حَرَج» وجود دارد، كه مبناى آن همین آیه است. یعنى هرگاه تكلیفى موجب سختىِ غیر قابل تحمّل گردید، آن تكلیف ساقط مىشود.
پيام ها
1- گرچه سبقت و سرعت در كارهاى خیر ارزش دارد، ولى افراط ممنوع است. «الاّ وُسعها»
2- تكلیف همهى انسانها یكسان نیست. هر كس به مقدار توانِ جسمى، فكرى و مالیش مكلّف است و خداوند تكلیف غنى را از فقیر نمىخواهد. «لا نكلّف نفساً الاّ وسعها»
3- در جهانبینى الهى، هیچ كس گرفتار عقده و احساس حقارت نمىشود، چون بیش از توانش تكلیفى ندارد. «الاّ وسعها» (آرى هر كس توانى دارد و وظیفهاى، پس باید آرامش داشته باشیم)
4- نظام آفرینش، حساب و كتاب دارد. «و لَدَینا كتاب»
5 - برخى از شرایط مدیریّت در این آیه ذكر شده است، از جمله:
الف: آشنایى به توانایى افراد و واگذارى كار به مقدار توان آنان.«وسعها»
ب: نظارت دقیق بر كار و وظایف آنان. «كتاب ینطق بالحقّ»
ج: عدالت در تنبیه یا تشویق آنان. «و هم لا یظلمون»