ترجمه
صاحبان مال و وسعت از شما نباید سوگند بخورند كه به نزدیكان و مستمندان و مهاجران در راه خدا چیزى ندهند، بلكه باید عفو و گذشت نمایند و از آنان درگذرند. آیا دوست ندارید كه خداوند شما را ببخشد؟ و خداوند آمرزنده و مهربان است.
نکته ها
كلمهى «یأتل» از ریشه «اَلْو» به معناى كوتاهى كردن و یا از «اَلى» به معناى سوگند یاد كردن است، همانند «ایلاء» در مباحث فقهى.(34)
«عفو» به معناى بخشیدن است و «صَفح» به معناى نادیده گرفتن كه مرحله بالاتر از عفو است. بعضى گفتهاند كه «صفح» آن عفوى است كه در آن ملامت نباشد.
در آیات قبل از كسانى كه تهمت مىزنند به شدّت انتقاد شد، بعضى از اصحاب سوگند یاد كردند كه به افراد تهمتزن هرگز انفاق نكنند، این آیه مىفرماید: به خاطر لغزشهاى قبل، محرومان را بىنصیب نگذارید. (شأن نزول)
پيام ها
1- مرفّهین در برابر محرومان مسئول هستند. «و لا یَأتل اولوا الفضل...»
2- مهمتر از انفاق، استمرار آن و خسته نشدن از آن و كوتاهى نكردن در آن است. «و لا یَأتل »
3- در انفاق، هم از وسعت مالى و هم از امكانات دیگران استفاده كنید. «اولوا الفضل ... والسّعة»
4- در كمك كردن، بستگان اولویّت دارند. «اولى القُربى»
5 - در پیمودن مراحل كمال، بلند همّت باشید وبه حداقل اكتفا نكنید. ابتدا كلمهى «عفو» آمده، در مرحلهى بالاتر «صفح» آمده است. «ولْیَعفوا ولیَصفحوا»
6- كسى كه دیگران را ببخشد، به بخشش الهى نزدیكتر است. (عفو و گذشت وسیلهى جلب مغفرت الهى است) «الا تحبّون أن یغفر اللّه لكم»
7- هدف از عفو و گذشت دیگران، كسب مغفرت خدا باشد، نه چیز دیگر. «الا تُحبّون أن یَغفر اللّه لكم»
8 - در شیوهى تبلیغ، از احساسات وعواطف مردم كمك بگیریم. «الا تحبون»
9- رهبران دینى باید مردم را به انفاق و عفو و گذشت تشویق كنند. (تمام آیه)