ترجمه
و كسانى كه كفر ورزیدند، (بهانه‏ى دیگرى آورده و) گفتند: چرا (تمام) قرآن یكجا بر او نازل نشده است؟ (غافل از آن كه ما) این گونه (نازل كردیم) تا دل تو را به وسیله‏ى آن استوار كنیم و آن را به تدریج و آرامى بر تو خواندیم.

نکته ها
بهانه‏جویان، هر لحظه بهانه‏ى جدیدى مى‏گرفتند. گاهى مى‏گفتند: چرا به ما وحى نمى‏شود؟ گاهى مى‏گفتند: چرا فرشته وحى را نمى‏بینیم؟ چرا پیامبر سرمایه و كاخ و طلا ندارد؟ و گاهى مى‏گفتند: چرا قرآن یكجا نازل نمى‏شود؟
در حالى كه قرآن داراى دو نزول است: یكى نزول دفعى كه در شب قدر بر قلب پیامبر نازل شده است و دیگرى نزول تدریجى كه به مناسبت‏هاى مختلف در طول بیست و سه سال نازل شده است.
آثار و دلایل نزول تدریجى قرآن:
1- نزول تدریجى، عامل ارتباط دائمى و مستمرّ پیامبر اكرم با سرچشمه‏ى وحى و مایه‏ى استوارى او در راه است و بیانگر آن است كه رسالت یك جرقّه‏ى مقطعى نیست.
2- دینِ زنده و جامع آن است كه با حوادث و مناسبت‏ها ارتباطى نیرومند داشته باشد، و حوادث و مناسبت‏ها هم به مرور پیدا مى‏شود، نه یكدفعه.
3- انجام همه‏ى اوامر و ترك همه‏ى نواهى یكدفعه براى عموم مردم سخت بود وسبب عُسر و حَرَج مى‏شد.
4- چون هر سوره و آیه‏ى قرآن به تنهایى یك معجزه است، بنابراین نزول تدریجى آن به منزله‏ى چندین معجزه‏ى پى در پى و هر معجزه‏اى مایه‏ى تسلّى قلب پیامبر در برابر آزار دشمنان است.
5 - نزول هر آیه به مناسبت نیازى كه پیدا مى‏شود با نزول همه‏ى آیات بدون در نظر گرفتن نیازها، تفاوت بسیار است.
6- بعضى آیات پاسخ سؤالات مردم است، پس اوّل باید سؤالش مطرح شود تا بعد آیه‏اى درپاسخ آن نازل شود.
7- بعضى آیات و احكام براى مدّتى معیّن نازل شده است، لذا باید آیه‏ى ناسخ نازل شود.
ترتیل چیست؟
پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله فرمود: ترتیل آن است كه قرآن را با بیان روشن بخوانید، (نه مثل شعر، نه مثل نثر)، هنگام برخورد بر لطایف آن توقّف كنید، روح و دل خود را صفا دهید و هدف شما در تلاوت، رسیدن به آخر سوره نباشد. [299]
حضرت على علیه السلام فرمود: مراد از ترتیل، رعایت موارد وقف و اداى حروف است. [300]
امام صادق علیه السلام فرمود: ترتیل، یعنى زیبا و آرام خواندن قرآن، مكث كردن در آن و پناه بردن به خداوند در هنگام تلاوت آیات مربوط به آتش و عذاب، و دعا كردن هنگام برخورد با آیات بهشت و درخواست بهشت از خداى مهربان. [301]

پيام ها
1- رهبر باید قلبى مطمئن، استوار وآرام داشته باشد. «لنثبّت به فؤادك»
2- نتیجه‏ى تربیت نبوى آرامش دلهاست، نه تعلیم و كسب اطلاعات. «لنُثبّت به فؤادك»
3- آموزش و تربیت باید تدریجى باشد. «و رتّلناه ترتیلا»