ترجمه
و (كفّار مكّه) گفتند: اگر ما با (قبول برنامههاى) تو، هدایت را بپذیریم، (بزودى) از سرزمینمان آواره خواهیم شد. (بگو:) آیا ما آنان را در حرم أمنى قرار ندادیم كه بهرههاى هر چیزى به عنوان روزى از جانب ما به سوى آن سرازیر مىشود؟ ولى بیشتر آنان نمىدانند!
نکته ها
گروهى از مشركان مكّه به پیامبراسلامصلى الله علیه وآله اظهار نمودند كه اگر ما هدایت را به همراه تو پذیرا شویم، به سرعت از خانه و كاشانه خود رانده و آواره، و از زندگى و هستى خویش ساقط و درمانده مىگردیم.
خداوند با سه پاسخ بهانهى آنان را ردّ مىفرماید:
پاسخ اوّل كه در همین آیه مورد اشاره قرار گرفته است این كه؛ همان خدایى كه مكّه را پایگاه أمن ومحلّ جلب و سرازیر شدن روزى فراوان براى شما قرار داد، باز مىتواند آن را تداوم بخشد. (در این جواب دلگرمى و بشارت است)
پاسخ دوم كه در آیهى بعد آمده است اینكه؛ بر فرض به خاطر حفظ رفاه و منافع خود، ایمان نیاورید، قهر خدا را چه خواهید كرد؟ (در این جواب انذار و هشدار است)
پاسخ سوم كه در آیهى 60 همین سوره مطرح شده است این كه؛ مگر مال و متاع دنیا چقدر ارزش دارد كه به واسطهى آن ایمان نمىآورید بدانید آنچه در نزد خداست، بهتر و پایدارتر است. پس عدم ایمان شما هیچ وجه و توجیهى ندارد.
پيام ها
1- دین، تنها عقیده نیست، بلكه برنامههاى عملى نیز دارد. «نتّبع الهُدى معك»
2- حساسیّت دشمنان تنها نسبت به راه حقّ و مسیر الهى نیست كه آنها، هم به راه حقّ و هم به رهبرى حقّ اعتراض دارند. «ان نتّبع الهُدى معك»
3- ایمان آوردن، تنها به آگاهى داشتن نیست، بلكه به جرأت هم نیاز دارد. «ان نتّبع الهُدى معك نتخطّف» (آرى، گروهى حقّانیّت اسلام را مىفهمند، ولى بخاطر حفظ منافع شخصى از آن سرباز مىزنند.)
4- انسان، وطندوست است. «من ارضنا»
5 - ترس از دستدادن نعمتها را با یاد الطاف الهى دفع كنیم. «أولم نمكّن لهم حرماً آمناً» (آرى یاد نعمتها، عامل توكّل و رفع نگرانىهاست.)
6- بهبود، رونق و رشد اقتصادى در گرو امنیّت و آرامش اجتماعى است. «آمناً یُحبى الیه ثمرات»
7- امنیّت و رزق، دو نعمت تضمین شدهى حرم الهى (مكّه) است. «آمناً یُحبى الیه ثمرات كلّ شىء»
8 - برترى ایمان بر رفاه و آسایش، براى اكثر مردم پنهان است. «و لكنّ اكثرهم لا یعلمون»