ترجمه
اى كسانى كه ایمان آورده‌اید! (در برابر حوادث سخت زندگى،) از صبر و نماز كمك بگیرید، همانا خداوند با صابران است.
نکته ها
مشابه این كلام الهى را در همین سوره [457] خواندیم كه خداوند به بنىاسرائیل مىفرمود: در برابر ناملایمات و سختىها، از صبر و نماز كمك بگیرید. در این آیه نیز به مسلمانان دستور داده مىشود تا در برابر حوادث سخت زندگى، از صبر و نماز یارى بجویند. آرى، دردهاى یكسان، داروى یكسان لازم دارد.
اصولاً انسانِ محدود، در میان مشكلات متعدّد و حوادث ناگوار، اگر متصل به قدرت نامحدود الهى نباشد، متلاشى ومنكوب مىشود. و انسانِ مرتبط با خداوند، در حوادث و سختىها، خود را نمىبازد و براى او حوادث، بزرگ نمىنماید. كسى كه نماز را با حضور قلب و با توجّه مىخواند، به معراج مىرود. هرچه پرواز معنوى او بیشتر باشد و بالاتر رود، دنیا و مشكلات آن و حتّى خوشىهاى آن كوچكتر مىشود.
انسان، یا در نعمت بسر مىبرد كه باید به آیه قبل عمل كند؛ «اذكرونى، اشكروا لى» و یا در سختى بسر مىبرد كه باید به این آیه عمل كند؛ «استعینوا بالصبر»
خداوند مىفرماید: خدا با صابران است و نمىفرماید: با نمازگزاران است. زیرا نماز نیز نیاز به صبر و پایدارى دارد. [458]
در روایات مىخوانیم : هرگاه كار سختى براى حضرت على علیه السلام پیش مىآمد حضرت دو ركعت نماز مىخواند. [459] این سیره را بوعلى سینا نیز عمل مىكرد.
صبر، مادر همه كمالات است. صبر در جنگ، مایه شجاعت است. صبر در برابر گناه، وسیله تقواست. صبر از دنیا، نشانه زهد است. صبر در شهوت، سبب عفّت است. صبر در عبادت، موجب طاعت، و صبر در شبهات، مایهى وَرع است. [460]
457) بقره، 45.
458) تفسیر روحالمعانى.
459) تفسیر صافى، ج1، ص 111.
460) تفسیر اطیبالبیان، ج2، ص 258.
پيام ها
1- ایمان اگر همراه با عمل و توكّل وصبر و عبادت باشد، كاربرد بیشترى خواهد داشت. [461] «الّذین آمنوا استعینوا بالصبرو...»
2- نماز اهرم است، بار نیست. «استعینوا بالصبر والصلوة»
3- صبر ونماز، وسیلهى جلب حمایتهاى الهى هستند. «استعینوا بالصبر والصلوة انّ اللّه مع الصابرین»
4- اگرچه خداوند با هركس ودر هر جایى حضور دارد؛ «هو معكم اینما كنتم» [462]و لكن همراهى خدا با صابران، معناى خاصّى دارد و آن لطف، محبّت و یارى رسانى خداوند به صابران است. «انّ اللّه مع الصابرین»
461) تفسیر راهنما.
462) حدید، 4.