ترجمه
و البتّه ما غیر از آن عذاب بزرگتر (در قیامت) از عذاب نزدیك (در این دنیا) به آنان مىچشانیم، تا شاید به سوى خدا باز گردند.
نکته ها
عذاب دنیا، هم نزدیك است و هم كوچك. عذاب آخرت، هم دور است و هم بزرگ. طبق قاعده، باید در برابر كلمهى «ادنى» كلمهى «ابعد» به كار رود ولى نمىتوان گفت: قهر خدا دور است، لذا به جاى كلمهى «ابعد» وصف «اكبر» آمده است؛ از طرف دیگر امكان داشت به جاى كلمهى «ادنى» كلمهى «اصغر» بیاید تا با كلمهى «اكبر» مناسب باشد ولى نمىتوان قهر خدا را كوچك شمرد، لذا در یك جا كلمهى «ادنى» به كار رفته و در یك جا كلمه «اكبر».
رسول خداصلى الله علیه وآله فرمودند: «مراد از «العذاب الادنى»، مصیبتها، بیمارىها و رنجهایى است كه انسان در دنیا به آن گرفتار مىشود».(362)
پيام ها
1- یكى از سنّتهاى الهى، گرفتار كردن گنهكار براى توبه است. «ولنذیقنّهم... لعلّهم یرجعون»
2- در تربیت، همیشه و همه جا، محبّت كارساز نیست، گاهى برخورد تند و قهر لازم است. «العذاب الادنى»
3- عذاب آخرت از همهى عذابهاى دنیوى بزرگتر است. «العذاب الاكبر»
4- تلخىهاى دنیوى باید زنگ بیدار باش و زمینهى توبه قرار گیرد. «لعلّهم یرجعون» (راه بازگشت براى خلافكاران نیز باز است.)
5 - تلخىهاى دنیوى، با عدل الهى، منافاتى ندارد، زیرا بر اساس حكمت و براى اصلاح مردم است. «ولنذیقنّهم... لعلّهم یرجعون»
6- در تربیت، احتمال تأثیر كافى است و یقین لازم نیست. «لعلّهم یرجعون»
7- با چشیدن عذابهاى دنیوى، بازهم بازگشت خلافكاران از گناهان خود اجبارى نیست. «لعلّهم یرجعون»