ترجمه
و كسانى كه پیش از آنان بودند، (پیامبران را) تكذیب كردند، در حالى كه (كافران قوم تو) به یك دهم آن چه (از قدرت و امكانات) به گذشتگان داده بودیم نرسیدهاند، پس آنان پیامبران مرا تكذیب كردند، پس (ببین) چگونه بود كیفر و عقوبت من (نسبت به آنان).
نکته ها
نظیر این آیه را در آیه 21 سورهى غافر مىخوانیم كه مىفرماید: «أولم یسیروا فى الارض فینظروا كیف كان عاقبة الّذین كانوا من قبلهم كانوا هم اشدّ منهم قوة و اثاراً» آیا در زمین نگشتند و سیر نكردند تا ببینند عاقبت پیشینیانى كه قدرت و آثارشان بیشتر بود چه شد؟ در آیه 9 سورهى روم نیز مىخوانیم: «... كانوا اشدّ منهم قوّة و اثاروا ألارض و عمروها اكثر ممّا عمروها» قدرت آباد كردن پیشینیان بیشتر بود، ولى به خاطر تكذیب پیامبران الهى نابود شدند.
آرى، تمدّن و قدرتها و ثروتها و تحولات همیشه در حال پیشرفت نیست بلكه گاهى امكانات و قدرت گذشتگان بیشتر بوده است.
پيام ها
1- آگاهى از تاریخ، مشكلات بزرگ را كوچك جلوه مىدهد و تحّمل آنها را آسان مىكند. «كذّب الّذین من قبلهم... كذّبوا رسلى»
2- گاهى باید دشمن را تحقیر كرد. «و ما بلغوا معشار...»
3- كفّار با تكیه به قدرت و ثروت خود، حقّ را انكار مىكردند و خداوند فرمود: ثروت شما نسبت به دیگران یك دهم است. «و ما بلغوا معشار...»
4- جمعیّتها و تمدّنهاى بزرگ، به خاطر تكذیب انبیا نابود شدند. (مشركان مكّه چیزى نیستند نگران نباش.) «كذّبوا رسلى فكیف كان نكیر»
5 - سنّت الهى دربارهى همهى اقوام یكسان است. «فكیف كان نكیر»
6- در تربیت و ارشاد، گاهى باید از اهرم تهدید (آن هم تهدید مبهم) استفاده كرد. «فكیف كان نكیر»