ترجمه
و ما قربانى بزرگى را فداى او كردیم ودر میان آیندگان براى او (نام نیك) به جا گذاشتیم.
درود و سلام بر ابراهیم.
ما این گونه نیكوكاران را پاداش مىدهیم (كه براى آنان مدح و ثنا به جا مىگذاریم).
همانا او از بندگان مؤمن ماست.
و او را به اسحاق كه پیامبرى از شایستگان بود مژده دادیم.
و بر ابراهیم و اسحاق بركت و خیر بسیار عطا كردیم و از نسل آن دو (برخى) نیكوكار و (برخى) آشكارا به خود ستمكار بودند.
نکته ها
كلمات «فداء» و «فدیه» به معناى پیش مرگ شدن و بلا گردان شدن و باز خرید است.
خداوند وعده داد كه نام نیك ابراهیم در تاریخ بماند «و تركنا علیه فى الآخرین». تمام مناسك حج، از طواف كعبه تا نمازى كه پشت مقام ابراهیم خوانده مىشود و پیدا شدن انبیایى از نسل او همه و همه نمونههایى از یاد خیر او در تاریخ است.
پيام ها
1- در فرهنگ دینى، ذبح حیوان براى دفع خطر مؤثّر است. «و فدیناه بذبح عظیم»
2- قربانى كردن، از سنّتهاى ابراهیمى است. «بذبح عظیم»
3- یك جرقهى خالص، به یك جریان بزرگ تاریخى تبدیل مىشود. «بذبح عظیم» همه ساله صدها هزار گوسفند و گاو و شتر در قربانگاه اسماعیل به یاد او ذبح و قربانى مىشود.
4- بقاى نام نیك، از الطاف الهى به مردان خداست. «و تركنا...»
5 - معامله با خدا سود ابدى دارد. «و تركنا علیه فى الاخرین»
6- خداوند به انبیا سلام مىكند. «سلام على ابراهیم»، «سلام على نوح فى العالمین»(31)، «سلام على موسى و هارون»(32) البتّه دربارهى پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله هم خدا و هم فرشتگان صلوات مىفرستند و هم به مؤمنان دستور صلوات و سلام مىدهد: «انّ اللّه و ملائكته یصلّون على النبىّ...»(33)
7- پاداش دادن به نیكوكاران، سنّت وبرنامه خداوند است. «كذلك نجزى المحسنین»
8 - ابراهیم، الگو و نمونه نیكوكاران است. «نجزى المحسنین»
9- ابراهیم داراى ذرّیهاى مبارك است. در دعا مىخوانیم: خداوندا! همان گونه كه به او بركت دادى بر محمّد وآل محمّد نیز بركت بده. «باركنا علیه وعلى اسحاق»
10- ایمان و احسان از یكدیگر جدا نیست. «المحسنین... المؤمنین»
11- ارزش فرزند به صالح بودن اوست. «و بشّرناه باسحاق نبیّاً من الصالحین»
12- نا اهل شدن فرزند حتّى از خاندان پیامبران امكان دارد. «و من ذرّیتهما... ظالم لنفسه...» آرى پیوند نسبى سبب قطعى شدن هدایت یا گمراهى فرزندان نیست. (ممكن است پدر پیامبر و فرزندش منحرف باشد).