ترجمه
پیش از این كفّار (مكّه نیز،) قوم نوح و عاد و فرعونِ صاحب قدرت، انبیا را تكذیب كردند.
(همان گونه كه) قوم ثمود و لوط و اصحاب بیشه (كه قوم حضرت شعیب بودند) آنان نیز احزابى بودند (كه انبیا را تكذیب كردند).
هر یك از این گروهها، رسولان را تكذیب كردند و عذاب الهى در مورد آنان تحقّق یافت.
گویا این كفّار جز صیحهاى هلاكت بار كه به دنبالش بازگشتى براى آنان نیست، انتظار ندارند.
و (لذا با تمسخر و غرور) گفتند: «پروردگارا! سهم ما را (از عذاب) هرچه زودتر قبل از روز قیامت به ما بده».
نکته ها
«ذوالاوتاد» صاحب میخها، كنایه از تثبیت قدرت است. «فواق» به معناى رجوع است. همچنین فرصت دادن میان دوشیدن شیر حیوان براى رجوع شیر مجدد به پستان است.
«أیكة» به معناى درخت و «اصحاب الایكة» یعنى مردمانى كه در سرزمینى پر آب و درخت زندگى مىكردند.
در این چند آیه به سرنوشت شوم امّتهاى شش نفر از انبیاى قبل از اسلام اشاره شده است تا هم كفّار زمان پیامبر اسلام عبرت بگیرند و هم پیامبر و مؤمنان بدانند كه تكذیب انبیا سابقه دیرینه دارد و چیز جدیدى نیست.
قوم نوح در آب غرق شدند، «فاخذهم الطوفان»(10) خداوند آنان را با طوفانى موج ساز در دریا گرفتار كرد.
قوم عاد كه حضرت هود را تكذیب كردند به وسیلهى تند بادى سخت از پاى درآمدند، «فاهلكوا بریح صَرصر عاتیه»(11) با بادى پر صدا، سرد و طغیانگر هلاك شدند.
قوم فرعون در امواج نیل هلاك شدند، «اغرقنا آلفرعون»(12) ما آلفرعون را غرق كردیم.
قوم ثمود كه حضرت صالح را تكذیب كردند با صیحهاى آسمانى نابود شدند، «انا ارسلنا علیهم صیحة واحدة فكانوا كهشیم المحتظر»(13) با صیحهاى آنگونه نابودشان كردیم كه به صورتى كه مانند خار و خاشاك خرد شده در آغل چهار پایان است در آمدند.
قوم لوط با زلزله و سنگهاى آسمانى، «انا ارسلنا علیهم حاصبا»(14) ما با فرستادن سنگ هلاكشان كردیم.
اصحاب ایكه كه حضرت شعیب را تكذیب كردند با صاعقه به هلاكت رسیدند. «فانتقمنا منهم»(15) ما از آنان انتقام گرفتیم.
پيام ها
1- بیان تاریخ پر عبرت گذشتگان، نمونهاى روشن از ذكر بودن قرآن است كه در آیهى اول خواندیم: «والقرآن ذى الذّكر»، «كذّبت قبلهم قوم نوح...»
2- طاغوتهاى زمان، به هنگام عجز در مقابل منطق، به آزار و شكنجه اقدام مىكنند. «فرعون ذوالاوتاد»
3- قوم عاد و فرعون و نوح و ثمود و لوط گروههایى متشكل و بىنظیر بودند. «اولئك الاحزاب» (كلمه «حزب» به گروه متشكل و منسجم و همسو گفته مىشود و كلمه «اولئك» كه در آن نوعى انحصار است اشاره به این است كه اینها قومى بىنظیر بودهاند.)
4- تكذیب یك پیامبر بهمنزله تكذیب همه پیامبران است. «ان كلّ الا كذّب الرسل»
5 - صیحه و صاعقه، یكى از عذابهاى دنیوى خداوند است. «صیحة واحدة»
6- اگر عذاب بیاید اجازه بازگشت به كافران داده نخواهد شد. «ما لها من فواق»
7- تكذیب پیامبران، سنّت همیشگى معاندان در طول تاریخ بوده است. «ان كل الا كذب الرسل»
8 - كافران، تهدیدهاى الهى را به تمسخر و استهزا مىگیرند. «عجّل لنا قطّنا»
9- غرور و لجاجت، انسان را وادار مىكند كه به استقبال خطر رود. «عجّل لنا قطّنا»
10- قیامت، روز حسابرسى است. «یوم الحساب»