ترجمه
بگو: من فقط بیم دهندهام و هیچ معبودى جز خداوند یكتاى قهار و مقتدر نیست.
پروردگار آسمانها وزمین وآنچه میان آن دو است، نفوذناپذیر وبسیار آمرزنده.
بگو: او خبر بزرگى است، كه شما از او رویگردانید.
براى من نسبت به عالم بالا هیچ آگاهى نبود، آن گاه كه (درباره او با یكدیگر) مجادله مىكردند.
به من چیزى وحى نمىشود مگر از آن رو كه من هشدار دهندهاى آشكارم.
نکته ها
«قهّار» به معناى قدرت قاهرهاى است كه همهى قدرتها، مقهور و محكوم او هستند.
در روایات مىخوانیم كه: «نبأ عظیم» علىّ بن ابىطالب است و خود حضرت فرمود: «انا النبأ العظیم»(50) چنانكه در دعاى ندبه نیز خطاب به حضرت مهدى علیه السلام مىگوییم: «یابن النباء العظیم»
این معنا با ضمیر «هو» كه در مورد انسان به كار مىرود، نه اشیا، سازگارتر است.
مراد از «ملاء اعلى» همان «افق اعلى» است كه در سورهى نجم مىخوانیم: «و هو بالافق الاعلى» و هدف معراج، بالا بردن سطح علمى پیامبر بود. «لنریه من آیاتنا»
بنابراین شاید آیات مذكور این مطلب را دنبال مىكنند كه:
اى پیامبر! به مردم بگو: علىّ بن ابیطالب خبر بزرگى است كه برخى از شما مسلمانان از او اعراض مىكنید (و به سراغ دیگرى مىروید).
من از عالم بالا بىخبر بودم آنگاه كه مردم بر ولایت او مخاصمه مىكردند ولى در سفر معراج، امامت على بن ابیطالب مطرح و تثبیت شد و فكر نكنید امامت او نظر شخصى من است، هر چه هست وحى الهى است.
البتّه این معنا با استمداد از روایات متعدّد و رهنمود تفسیر اطیبالبیان استفاده شد ولى تفاسیر دیگر این آیه را مقدّمهى آیات بعد در مورد آفرینش آدم دانستهاند.
پيام ها
1- وظیفه و جایگاه پیامبر باید به مردم اعلام شود. «قل»
2- جایى كه غفلت همه را فراگرفته، باید از زاویهى انذار سخن گفت. «انّما أنا منذر»
3- انسان با خطرها و آسیبهایى روبرو است كه بواسطه انذار انبیا مىتواند رهائى یابد. «أنا منذر»
4- نقش هشدار و انذار در تربیت، بیش از نقش بشارت است. «أنا منذر»
5 - انذار، زمانى مؤثّر است كه از سرچشمهى قدرت باشد. «أنا منذر - الواحد القهّار»
6- اقتدار، در سایهى وحدت است. «الواحد القهّار» (در قرآن شش مورد كلمهى قهار آمده كه در كنار همهى آنها كلمهى واحد است).
7- همه هستى تحت یك مدیریّت و اراده است. «الواحد القهّار ربّ السموات والارض»
8 - خداوند تمام هستى را پرورش مىدهد و همه را رو به كمال مىبرد. «رب السموات والارض و ما بینهما»
9- مربّى باید هم قدرت داشته باشد و هم رحمت. «ربّ... العزیز الغفّار»
10- اقبال یا اعراض مردم نشانهى حقّانیّت یا بطلان امرى نیست. «هو نبؤ عظیم انتم عنه معرضون»
11- در تبلیغ و هدایت مردم از روشهاى روشن و بدون ابهام استفاده كنید. «نذیر مبین»