ترجمه
براستى كسانى كه به آیات خداوند كفر مىورزند و پیامبران را به ناحق مىكشند وكسانى از مردم را كه فرمان به عدالت مىدهند مىكشند، پس آنان را به عذابى دردناك بشارت ده.
نکته ها
در تفسیر كبیر ومجمعالبیان وقرطبى مىخوانیم: بنىاسرائیل در اول روز آنهم در یك ساعت، چهل و سه نفر از پیامبران الهى و یكصد و دوازده نفر از آمران به معروف را به درجهى شهادت رساندند.
البتّه ناگفته پیداست كه در زمان پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله گروهى كه انبیا را شهید كنند نبودند، ولى چون زندهها به كار نیاكان خود راضى بودند، خداوند در این آیه، كسانى را كه به خاطر رضایت قلبى، شریك جرم نیاكان هستند، با خطاب «بشّرهم» مورد انتقاد و تهدید قرار داده است.
سؤال: از شرایط وجوب امر به معروف و نهى از منكر آن است كه خطرى در كار نباشد، ولى در این آیه از كسانى كه براى نهى از منكر تا پاى جان ایستادهاند، ستایش شده است، علّت چیست؟
پاسخ: اوّلاً: شرایط افراد و نوع معروف ومنكر تفاوت مىكند؛ گاهى منكر، حكومت یزید است كه امام حسینعلیه السلام براى نهى از آن به كربلا مىرود وشهید مىشود، مىفرماید: هدف من از این حركت و قیام، امر به معروف و نهى از منكر است، امّا گاهى منكر در این حدّ نیست، بلكه گناهى است كه باید میان خطر ومفسدهى گناه و از دستدادن مال وجان وآبرو مقایسه و با توجّه به اهمیّت و اولویّت عمل كرد.
ثانیاً: شاید مراد از كسانى كه در این آیه مورد ستایش قرار گرفتهاند آنهایى باشند كه خود پیشبینى شهادت نمىكردند، ولى ستمكاران آنان را به شهادت رساندند.
پيام ها
1- از اعتقادات انحرافى و كفرآمیز، اعمال خطرناكى همانند قتل و كشتار انبیا سر مىزند. «یكفرون بآیات اللّه ویقتلون النبیین...»
2- در شرایطى، اظهار حقّ لازم است؛ اگرچه به قیمت شهادت انبیا و اولیا باشد.
3- دشمنان براى حقپوشى، دست به كشتن پیامبران مىزنند. «یقتلون النبیّین»
4- گاهى طاغوتها براى كشتن فرزانگان با تبلیغات و شایعات و توجیهات، كار خود را حقّ جلوه مىدهند. «بغیر حقّ»
5 - نام كسانى كه به عدالت دعوت مىكنند وآمرین به معروف وناهیان از منكر، در ردیف انبیا برده شده است. لذا كیفر قاتلان آنان نیز همچون قاتلان پیامبران است. «فبشرهم بعذاب الیم»