1. الفاتحة 2. البقرة 3. آل عمران 4. النساء 5. المائدة 6. الأنعام 7. الأعراف 8. الأنفال 9. التوبة 10. يونس 11. هود 12. يوسف 13. الرعد 14. إبراهيم 15. الحجر 16. النحل 17. الإسراء 18. الكهف 19. مريم 20. طه 21. الأنبياء 22. الحج 23. المؤمنون 24. النور 25. الفرقان 26. الشعراء 27. النمل 28. القصص 29. العنكبوت 30. الروم 31. لقمان 32. السجدة 33. الأحزاب 34. سبأ 35. فاطر 36. يس 37. الصافات 38. ص 39. الزمر 40. غافر 41. فصلت 42. الشورى 43. الزخرف 44. الدخان 45. الجاثية 46. الأحقاف 47. محمد 48. الفتح 49. الحجرات 50. ق 51. الذاريات 52. الطور 53. النجم 54. القمر 55. الرحمن 56. الواقعة 57. الحديد 58. المجادلة 59. الحشر 60. الممتحنة 61. الصف 62. الجمعة 63. المنافقون 64. التغابن 65. الطلاق 66. التحريم 67. الملك 68. القلم 69. الحاقة 70. المعارج 71. نوح 72. الجن 73. المزمل 74. المدثر 75. القيامة 76. الإنسان 77. المرسلات 78. النبأ 79. النازعات 80. عبس 81. التكوير 82. الانفطار 83. المطففين 84. الانشقاق 85. البروج 86. الطارق 87. الأعلى 88. الغاشية 89. الفجر 90. البلد 91. الشمس 92. الليل 93. الضحى 94. الشرح 95. التين 96. العلق 97. القدر 98. البينة 99. الزلزلة 100. العاديات 101. القارعة 102. التكاثر 103. العصر 104. الهمزة 105. الفيل 106. قريش 107. الماعون 108. الكوثر 109. الكافرون 110. النصر 111. المسد 112. الإخلاص 113. الفلق 114. الناس
تعداد آیات: 85
تفسير 40. غافر آية 52
Number of verses: 85
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم
يَوْمَ لَا يَنفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ ۖ وَلَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ 52
روزی که عذرخواهی ظالمان سودی به حالشان نمی‌بخشد؛ و لعنت خدا برای آنها، و خانه (و جایگاه) بد نیز برای آنان است.

ترجمه
همانا ما پیامبران خود و كسانى را كه ایمان آورده‏اند، هم در زندگى دنیا و هم روزى كه گواهان (براى گواهى دادن) به پا مى‏خیزند یارى مى‏كنیم.
 (همان) روزى كه عذرخواهى ستمگران سودشان ندهد، لعن و نفرین براى آنان است و جایگاهشان سراى بد.

نکته ها
در آیات قبل خواندیم كه: مؤمن آل فرعون ابتدا ایمان خود را كتمان مى‏كرد و سپس در رژیم طاغوتى فرعون یك تنه مردم را ارشاد كرد و آل فرعون براى بازگرداندن او از عقیده‏اش تلاش‏ها كردند، امّا خداوند دین او را حفظ كرد.
این آیه كه آخرین قسمت آن ماجراست مى‏فرماید: فكر نكنید حمایت ما تنها مخصوص او بود بلكه سنّت ما حمایت از انبیا و همه‏ى مؤمنان است، گرچه در سختى باشند.
در كتاب معاد، نام گواهان قیامت را از قرآن و روایات آورده‏ام. فهرست شاهدان چنین است: خداوند، انبیا، امامان، فرشتگان، زمین، زمان، اعضاى بدن كه همه‏ى این‏ها بر گفتار و كردار ما گواهى مى‏دهند.
در قیامت، مواقف و صحنه‏هاى مختلفى وجود دارد؛ در یك صحنه به ستمگران اجازه‏ى معذرت خواهى داده نمى‏شود، «و لا یؤذن لهم فیعتذرون»(104) و در این آیه مى‏فرماید: اگر هم عذرخواهى كنند، معذرت خواهى سودى ندارد. «لا ینفع»
پیامبران و نصرت الهى‏
در قرآن سخن از نصرت الهى درباره‏ى انبیا و مؤمنان بسیار است و ما گوشه‏اى از آن را مى‏آوریم تا مصداقى باشد بر این آیه كه مى‏فرماید: «انّا لننصر رسلنا و الذّین آمنوا فى الحیاة الدنیا» و آیه‏ى «ان تنصروا اللّه ینصركم»
* نصرت نوح‏علیه السلام: «فنجّیناه و من معه فى الفلك »(105) ما او و كسانى را كه با او در كشتى بودند نجات دادیم.
* نصرت ابراهیم‏علیه السلام: «یا نار كونى برداً وسلاما»(106) اى آتش! بر ابراهیم سرد وسلامت باش.
* نصرت لوط علیه السلام: «اذ نجیناه واهله اجمعین»(107) ما او و بستگانش (جز همسرش) را نجات دادیم.
* نصرت یوسف‏علیه السلام: «و كذلك مكنا لیوسف فى الارض یتبّوأ منها حیث یشاء»(108) و ما این گونه براى یوسف در زمین مكنت قرار دادیم كه هر جاى آن را كه مى‏خواهد برگزیند.
* نصرت شعیب‏علیه السلام: «نجّینا شعیباً و الذّین آمنوا معه»(109) ما شعیب و مؤمنان همراه او را نجات دادیم.
* نصرت صالح‏علیه السلام: «نجّینا صالحاً و الذّین آمنوا معه»(110) ما صالح و مؤمنان همراه او را نجات دادیم.
* نصرت هودعلیه السلام: «نجینا هوداً والذّین آمنوا معه»(111) ما هود و مؤمنان همراه او را نجات دادیم.
* نصرت یونس‏علیه السلام: «و نجیناه من الغم»(112) ما یونس را از غم نجات دادیم.
* نصرت موسى‏علیه السلام: «و انجینا موسى و من معه اجمعین»(113) ما موسى و كسانى را كه با او بودند نجات دادیم.
* نصرت عیسى‏علیه السلام: «انّى متوفّیك و رافعك الىّ»(114) من تو را مى‏گیرم و به سوى خود بالا مى‏برم.
* نصرت رسول اكرم صلى الله علیه وآله: «انّا فتحنا لك فتحاً مبینا»(115) همانا ما براى تو پیروزى آشكارى گشودیم.
* نصرت مؤمنان: «و لقد نصركم اللّه ببدر و انتم اذلّة»(116) همانا خداوند شما را در جنگ بدر در حالى كه ذلیل بودید یارى كرد.
«ثم انزل اللّه سكینة على رسوله و على المؤمنین»(117) خداوند آرامش خود را بر پیامبرش و مؤمنین نازل كرد.
«هو الذّى انزل السكینة فى قلوب المؤمنین لیزدادوا ایمانا»(118) اوست كه آرامش را در دل‏هاى مؤمنان نازل كرد تا ایمانشان زیاد شود.
در سوره‏ى انبیا درباره‏ى دعاى حضرت نوح و یونس و زكریّا و ایّوب مى‏خوانیم: همین كه خدا را ندا كردند، دعایشان مستجاب شد: «فاستجبنا»(119) و در سوره‏ى شورى‏ آیه 26 مى‏خوانیم: «و یستجیب الذّین آمنوا و عملوا الصالحات» خداوند دعاى كسانى را كه اهل ایمان و عمل صالحند مستجاب مى‏فرماید.
نصرت الهى در مورد پیامبران و مؤمنان به صورت‏هاى مختلف جلوه مى‏كند:
گاهى با ایجاد الفت و گرایش دل‏ها «و لیربط على قلوبكم»(120)، «یثبت اللّه الذّین آمنوا بالقول الثابت فى الحیاة الدنیا»(121)
گاهى با استجابت دعا، «فاستجاب له ربّه»(122)، «رب لا تذر على الارض من الكافرین دیّارا»(123)
گاهى با معجزه و استدلال، «ارسلنا رسلنا بالبینات»(124)
گاهى با عطاى حكومت، «اتینا ال ابراهیم ملكا عظیما»(125)
گاهى با غلبه در جنگ، «و لقد نصركم اللّه فى مواطن كثیرة»(126)
گاهى با سكینه و آرامش قلب، «فَاَنزل اللّه سكینته علیه و ایدّه بجنود لم تروها»(127)
گاهى با هلاكت دشمن یا انتقام از او، «فَاَغرقناهم»(128)
گاهى با امدادهاى غیبى و نزول فرشتگان، «الن یكفیكم ان یمدكم ربّكم بثلاثة الاف من الملائكة منزلین»(129)
گاهى با ایجاد رعب در دل دشمن، «و قذف فى قلوبهم الرعب»(130)
گاهى با گسترش فكر و فرهنگ و پیروان، «لیظهره على الدین كله»(131)
گاهى با نجات از خطرها، «فانجیناه و اصحاب السفینة»(132)
و گاهى با خنثى كردن حیله‏ها و خدعه‏ها، «و انّ اللّه موهن كید الكافرین»(133)


104) مرسلات، 36.
105) یونس، 73.
106) انبیاء، 69.
107) صافّات، 134.
108) یوسف، 56.
109) هود، 94.
110) هود، 66.
111) هود، 58.
112) انبیاء، 88.
113) شعراء، 65.
114) آل عمران، 55.
115) فتح، 1.
116) آل عمران، 123.
117) توبه، 26.
118) فتح، 4.
119) انبیاء، 76، 84، 88 و 90.
120) انعام، 11.
121) ابراهیم، 27.
122) یوسف.
123) نوح، 26.
124) حدید، 25.
125) نساء، 54.
126) توبه، 25.
127) توبه، 40.
128) اعراف، 136.
129) آل عمران، 124.
130) حشر، 2.
131) صف، 9.
132) عنكبوت، 15.
133) انفال، 18.

پيام ها
 1- نصرت انبیا و مؤمنان از سنّت‏هاى الهى است. (پیروزى حقّ بر باطل از وعده‏هاى الهى است). «انّا لننصر رسلنا»
 2- در نصرت الهى شك نكنیم. «انّا لننصر» («انّا» و حرف لام نشانه تأكید است)
 3- با وعده‏هاى قطعى الهى، به مؤمنان انگیزه و امید و تسلّى دهیم. «انّا لننصر رسلنا...»
 4- نصرت الهى در همه‏ى جوانب است، در خنثى شدن توطئه‏هاى دشمنان، در زیاد شدن طرفداران و... «لننصر» مطلق آمده است.
 5 - بشارت و هشدار در كنار هم سازنده است. «لننصر رسلنا... لا ینفع الظالمین»
 6- ایمان، به انسان ارزش داده و او را در كنار انبیا قرار مى‏دهد و مشمول نصرت الهى مى‏كند. «رسلنا و الذّین آمنوا»
 7- سختى‏ها و شكنجه‏هاى دنیا بیش از چند ساعت و چند روز نیست. در همین دنیا نیز طرفداران حقّ پیروزند.(134) «لننصر رسلنا و الذّین آمنوا»
 8 - انسان همواره محتاج نصرت الهى است و هرگز از لطف او بى نیاز نیست. «فى الحیاة الدنیا و یوم یقوم الاشهاد»
 9- نصرت الهى دائمى است. «فى الحیاة الدنیا و یوم یقوم الاشهاد»
 10- گرچه گواه بودن خداوند به تنهایى كافى است، ولى هر چه تعداد گواهان بیشتر باشد مؤمنان سرفرازتر و متخلفان شرمنده‏تر مى‏شوند. «یقوم الاشهاد»
 11- در قیامت، گواهان بسیارند. «الاشهاد»
 12- كسانى كه ایمان ندارند، ستمگرند. («الظالمین» در برابر «الذّین آمنوا» است)
 13- در قیامت هم عذاب روحى است «لهم اللعنة» و هم جسمى. «سوء الدار»


134) اكنون كه تفسیر این آیه را مى‏نویسم، دهه‏ى فجر انقلاب اسلامى و روز 14 بهمن 1378 است. شایسته است از یك نمونه از نصرت الهى نسبت به قیام فقیهى مجاهد و مخلص به نام امام خمینى قدس سره یاد كنم. او در سال 1342 در رژیم طاغوتى پهلوى قیام كرد. مدّت پانزده سال به تركیه و عراق تبعید شد و یارانش گرفتار حبس و شكنجه و تبعید شدند. برخى به شهادت رسیدند ولى بالاخره خداوند او را یارى نمود. شاه ایران گریه‏كنان فرار كرد و نظام شاهنشاهىِ دو هزار وپانصد ساله سقوط كرد و امام خمینى به اهداف خود رسید. به گفته‏ى سیّد قطب در تفسیر فى ظلال، رژیم بنى امیّه بدن حسین علیه السلام را قطعه قطعه كرد ولى امام به اهدافش رسید. امروز میلیون‏ها نفر افتخار دارند كه از نسل حسین علیه السلام هستند و یك نفر افتخار نمى‏كند كه از نسل یزید است. پیام‏ها و سخنان امام حسین علیه السلام در همه‏جا منتشر است. هر سال، هزاران زائر مشتاق به زیارت مرقد مطهرش مى‏روند. راه حسین علیه السلام و جلسات آن حضرت همه جا را فرا گرفته است تا آن جا كه در هندوستان رهبر هندوها كه مسلمان هم نبود در روز عاشورا، پابرهنه در مراسم عزادارى شیعیان وارد شد و گفت: حسین به ما آموخت كه اگر قطعه قطعه مى‏شوید زیر بار ظلم نروید. من فیلم این صحنه را در عاشورایى كه در هند بودم دیدم.

Copyright 2015 almubin.com