ترجمه
آگاهى به زمان وقوع قیامت تنها به خداوند باز مىگردد، و هیچ میوهاى از غلاف خود خارج نمىشود و هیچ مادّهاى باردار نمىشود و بار نمىگذارد مگر به علم او، و روزى كه (خداوند) آنان را ندا كند: شركاى من (كه مىپنداشتید) كجا هستند؟» گویند: «با بانگ رسا به تو مىگوییم: هیچ گواهى (بر گفتار و عقیدهى خود) نداریم.»
نکته ها
«أكمام» جمع «كم» به معناى چیزى است كه روى میوه را مىپوشاند. «كُم» آستین را گویند كه دست را مىپوشاند و «كُمة» چیزى است كه سر را مىپوشاند، مثل عرقچین.
«آذنّاك» از «ایذان»، به معناى اعلام است.
در شأن نزول این آیه آمده است كه مردم از پیامبر اكرمصلى الله علیه وآله پرسیدند: قیامت چه زمانى است؟ این آیه نازل شد و پاسخ داد: علم آن مخصوص خداوند است.
دانستنىها چند نوع است: بعضى را همهى مردم مىتوانند بدانند، بعضى را خداوند به انبیا و اولیاى خود یاد مىدهد وبعضى را مخصوص خود قرار داده كه در دعا مىخوانیم: «و اسئلك بكل اسم اصطفیته من علمك لنفسك و استأثرت به فى علم الغیب عندك»(75) «خداوندا! به حقّ آن علمى كه مخصوص تو است» و علم به زمان قیامت از نوع سوم است.
نداهاى قیامت
نداى سلام به بهشتیان: «نادوا اصحاب الجنّة ان سلام علیكم»(76)
نداى بهشتیان به دوزخیان كه ما وعدههاى خدا را یافتیم شما چطور؟ «و نادى اصحاب الجنّة اصحاب النّار أن قد وجدنا ما وعدنا ربّنا»(77)
نداى دوزخیان براى دریافت آب و غیر آب. «نادى اصحاب النّار اصحاب الجنّة أن أفیضوا علینا من الماء او مما رزقكم اللّه»(78)
نداى خداوند به مشركان كه شركاى من كجا هستند. «ینادیهم فیقول این شركائى»(79)
نداى منافقان به مؤمنان كه ما در دنیا با هم بودیم، از ما دستگیرى كنید. «ینادونهم الم نكن معكم»(80)
75) بحار، ج 88، ص 175.
76) اعراف، 46.
77) اعراف، 44.
78) اعراف، 50 .
79) قصص، 62.
80) حدید، 14.
پيام ها
1- در تربیت، بیم و امید لازم است و این زمانى است كه انسان هنگام وقوع قیامت را نداند. «الیه یردّ علم السّاعة»
2- خداوند به مسایل جزئى هستى نیز آگاه است. «اكمامها»
3- علم خداوند تنها مربوط به جنسیّت جنین نیست، بلكه به تمام خصوصیات جنین است. «و ما تحمل من أنثى و...»
4- به سراغ معبودى رویم كه بتوانیم پاسخگو باشیم. «این شركائى»
5 - مشركان بارها مورد بازخواست قرار مىگیرند و عجز خود و معبودهایشان را اعلام مىكنند. «آذنّاك»
6- یكى از عذابهاى روحى در قیامت، شرمندگى در گفتن پاسخ است. «آذنّاك ما منّا مِن شهید»